علت « لکنت کردن » در بزرگسالان ، قرار گرفتن در « چرخه لکنت » می باشد.
پاسخ به دو دلیل و به طور یقین مثبت است:
-
- می دانید که «عادت» و «تغییر عادت» از اصول «یادگیری» پیروی میکنند؛
و اگر بپذیریم که لکنت زبان فقط یک «عادت» است، بنابراین، باید قبول داشت
که در صورت شناسایی علت شناسی لکنت زبان، راههای تغییر و درمان آن در دسترس خواهد بود.
اگر لکنت زبان ارثی نیست ، پس چرا چند نفر در خانواده ی ما به آن مبتلا هستند؟
هنگامی که به چگونگی آغاز، روند و گسترش و همچنین درمان لکنت زبان پی ببریم، محال است بتوان آن را به یک یا چند ژن نسبت داد.
برای پاسخ دقیقتر میتوانید به این قسمتها مراجعه کنید:
- فصل دوم کتاب راز لکنت زبان
- چند فرد لکنت دار در یک خانواده و فامیل و باز هم در فصل دوم کتاب راز لکنت زبان
هنگامی که لکنت زبان از (مرحله ی ششم تکامل گفتاری) عبور کرد و تثبیت شد، دیگر نمی توان به بهبودهای «ناگهانی»، «به مرور زمان» و «خود درمانی» خوش بین بود؛
چرا که کودک فقط می تواند از الگوی گفتاری ضبط و ثبت شده در مغز خود پیروی کند.
و چون در این مرکز الگوی گفتاری دیگری (غیر از الگوی لکنت) ساخته و پرداخته نشده است، کودک چاره ای جز پیروی از آن را نخواهد داشت (فصل اول کتاب راز لکنت زبان ـ مراحل تکامل گفتار.)
کسانی که مدعی بوده اند فقط در اثر «یک حادثه» (از نوع حوادث فیلم های هندی)، یا «به مرور زمان» یا «با تصمیم جدی» و یا «خود درمانی» توانسته اند بر لکنت خود غلبه کنند، ادعای آنان را غیر از «ترفندی پنهانکارانه» نباید شمرد.
این موضوعی است که صحت آن بارها و بارها با پیگیری و کمک دوستان گروه درمان به اثبات رسیده است (فصل پنجم کتاب راز لکنت زبان ـ رفتارهای پنهانکارانه)
اما گاه ادعاهایی از این دست می تواند بسیار صحیح باشد؛ ولی نکته این جاست که آنها «اختلال تلفظی» را با «لکنت زبان» یکی دانسته اند.
برای مثال، شخصی که صدای /س/ را نوک زبانی تلفظ می کرد و در پانزده سالگی توانست به تولید صدای طبیعی دست یابد،
چنین می گوید: «من تا پانزده سالگی لکنت زبان داشتم، ولی در اثر تمرین، صحبت جلوی آینه و… خوب شدم.»
ولی این موضوع برای برخی دختران لکنت دار که دوران بلوغ خود را سپری می کنند، می تواند به گونه ای دیگر رقم زده شود.
«بلوغ» که برای آنان به مفهوم انقلاب و دگرگونی عظیم جسمی، روانی و ارتباطی است، گفتار آنها را نیز در بر می گیرد و متحول می سازد.
احساس ناگفته ی آنان چنین است: «آن دختر بچه آن گونه کودکانه و بد صحبت می کرد، ولی من که یک خانم کامل و بالغ هستم، اینگونه خوب صحبت می کنم.»
بله. حداقل نیمی از افرادی که به کلینیک آمده و بهبود یافته اند، ساکن شهر های دیگر بوده اند.
شرایط مراجعه :
- امکان حضور مستمر در کلینیک ( هفته ای چهار جلسه ) حداقل به مدت یک ماه .
- امکان حضور هفته ای یک جلسه به مدت ۲-۱ ماه .
- امکان حضور هر دو هفته یک بار تا رسیدن به شرایط پایدار.
آدرس مراجعه :
تهران ، خیابان کارگر شمالی ، بالاتر از پمپ بنزین ، ابتدای کوچه مظفری خواه ، پلاک ۱۵۱ ، کلینیک گفتار درمانی فرهمندپور
تلفن : 02188022850
یک خردسال تازه مبتلا ، به دو علت می تواند لکنت کند :
الف) واکنش به فشار روانی
ب) تقلید از گفتار لکنت دار شخصی دیگر
و یا تقلید از شبه لکنت خود – که اغلب به علت تاخیر در رشد گفتار و زبان کودک پدید می آید
هنگامی که یکی از اعضای ما دچار درد می شود ، ذهن ما درگیر آن عضو می شود. اینکه چقدر درگیر می شود یا چقدر ما را به واکنش وامی دارد ، اهمیت چندانی نخواهد داشت.
از آنجا که اساس لکنت زبان در ذهنیت ، خاطره و حافظه شخص قرار دارد ، نمی توان مقدار لکنت ظاهری ( = واکنش ) را مبنایی برای بزرگی و کوچکی مشکل دانست.
آنچه اهمیت می یابد این است که ذهن شخص در پاره ای شرایط ، درگیر موضوع لکنت خویش می شود.
مثال :
اگر من ۱۰ سیب را جلوی شما بگذارم و بگویم ۹ سیب از این ۱۰ تا مسموم شده است ، آیا حاضر هستید یکی از آنها را گاز بزنید ؟ خیر
حال اگر بگویم یکی از آنها سمی است و بقیه سالم هستند ، در اینصورت آیا می توانید یکی را انتخاب کنید ؟
باز هم خیر. موضوع این است که در هر دو شرایط ، انسان درگیر و نگران می شود مبادا سیب سمی را در دست دارد.
یک فرد لکنت دار نیز ، در هر شرایطی این « نگرانی » را به همراه دارد : « نکند این یک ذره لکنت ، همین جا کار دستم دهد.»
درمان لکنت زبان بدون آگاهی از علت آن امکان ناپذیر است.
درمان لکنت زبان با ورزش هم از جمله ادعاهایی است که بوی بی خردی و بی مسئولیتی از آن به مشام میرسد. یک محقق و یک دانشمند قبل از اینکه مدعی درمان مشکلی شود، لازم است علت آن مشکل را کشف کرده باشد. اما می بینیم عده ای قبل از کشف علت، مدعی ابداع « روش درمان لکنت زبان با ورزش » هستند!
1) علت لکنت زبان
باید شخص مدعی، علت و نقطه آغاز مشکل را بداند
به نظر شما کدام گزینه برای علت لکنت زبان صحیح است؟ ضایعه مغزی، ضایعه عصبی، تمایل شخص به لکنت کردن، و یا هنوز نمیدانیم
2) درمان
او باید بداند که منظور از درمان، رسیدن به چه وضعیتی است
3) ورزش چیست
و با ورزش چگونه میخواهد مشکل را بهبود بخشد و آن را درمان نماید.
این در حالی است که نویسندگان اینگونه مقالات، علت لکنت را ناشناخته میدانند! درمان را در اجرای گفتار روان جستجو میکنند! و هیچ توضیحی برای رسیدن به درمان لکنت زبان با ورزش ندارند!
تا زمانی که ندانیم لکنت زبان چگونه آغاز می شود، هر نظریه، هرگونه داروی لکنت زبان، هر روش درمان، و هر حرکتی را باید یک بیراهه دانست.
سالهاست که موضوع کشف های پی در پی و متعدد ” داروی درمان لکنت زبان ” مطرح می شود؛ افراد زود باور را به سوی خود جلب می کند و بعد … ! بعد چه می شود؟ شخص با ناامیدی انگیزه درمان خود را از دست می دهد که این سخن پایان ندارد.
آخر مگر می شود عارضه لکنت زبان را با دارو درمان نمود؟! تصور کنید شخصی استخوان پایش شکسته و مانند پاندول آویزان است؛ آن وقت کسی با مالیدن پماد به محل شکستگی، مدعی درمان قطعی او می شود!
هیچ گاه هیچ دارویی نمی تواند در درمان لکنت زبان تاثیر پایداری بگذارد.
هیچ نوع تغذیه ای برای درمان نمی تواند وجود داشته باشد.
قبل از اینکه کسی بتواند چنین ادعایی بکند، حتما لازم است پاسخهای زیر را به روشنی و با زبانی علمی مشخص کرده باشد:
- لکنت چگونه به وجود می آید؟
- رابطه آن با مواد غذایی چیست؟
- کمبود چه موادی شدت آنرا تشدید میکند؟
- غذاهای مفید برای درمان لکنت زبان بر چه اساسی مشخص میشود؟
- این غذاها بر روی چه افرادی آزمایش شده است؟
- معرفی افرادی که در این فرایند شرکت کرده اند ( مشاهدات عینی )
شاه کلید ورود به عالم علمی لکنت زبان
همانطور که بارها در این مورد با استدلال بیان شده، شاه کلید ورود به عالم علمی لکنت زبان، تشخیص و درک این نکته است که این عارضه چگونه به وجود می اید. بنابراین، اگر شخصی، متخصص، دانشمند یا حتی گفتار درمانی – در هر مقامی – نتواند علت لکنت زبان را به روشنی بیان کند – یا مثلا بگوید هنوز علت آن معلوم نیست – اطلاعات او در این زمینه در حد صفر خواهد بود.
نشر چنین مقالات بی معنی و بی محتوایی حکایت از چند نکته دارد:
- بی تردید نویسنده علت مشکل را نمیداند.
- برخی درمانگران چون توانایی گفتن کلمه / نمیدانم / را ندارند، خوردن غذاهای مفید برای درمان لکنت زبان را توصیه میکنند؛ که در صورت لزوم بتوانند به درمان جویان خود چنین توضیح دهند: « حتما خوب نخورده ای! »
- اغلب سایتها برای اینکه از قافله این مدعیان عقب نمانند، تن به انتشار این نوع مقالات میدهند.
خطای گفتار درمانی
ولی، اما… آنچه دل دوست میکند کباب، نه از بابت حرفه های متفرقه و نا مربوط به موضوع است، که آنچه از زبان برخی متخصصان رشته گفتار درمانی در جهان میشنویم، بر آتش دل می افزاید. گاهی می بینیم گفتار درمانی که خود متولی این عارضه می باشد، به تقلید از این نوع مقالات مجهول و سراسر دروغ می پردازد و غذاهای مفید برای درمان لکنت زبان را به درمان جویان خود تعلیم میدهد:
- هر شب قبل از خواب جوشانده گل گاو زبان بخور
- از خوردن غذاهای طبع سرد پرهیز کنید
- تا میتوانید غذاهای طبع گرم بخورید
- استفاده از هوای آزاد پر اکسیژن
- خواب راحت و آرام و به اندازه
- از پرداختن به ورزش و نرمش نباید غافل شد
تا زمانی که علت مشکل را ندانیم، مسیر درمان به همین بیراهه ها خواهد رفت.
یک بیماری عضوی نیست، بلکه عارضه ای است اکتسابی که از عادات شرطی شده پیروی می کند و در هر سنی می تواند به طور کامل بهبود یابد.
لکنت زبان عارضه ای است شرطی که موجب بروز لکنت ذهنی و لکنت ظاهری می شود.
این عارضه در سنین ۶-۲ سالگی و به دو صورت زیر آغاز می شود:
- در اثر هر گونه فشار روانی بیش از آستانه ی تحمل کودک (مانند ترس، حسادت و احساس ناامنی)
- در اثر تقلید از گفتار لکنت دار دیگران (مانند تقلید کودک از گفتار لکنت دار دوستان مهد کودک، خانواده، فامیل، شخصیت فیلم ها و…)
- علت لکنت کردن کودک تازه مبتلا این است که الگوی گفتاری او در اثر فشار روانی و یا در اثر تقلید دگرگون شده و رفته رفته با موقعیت های هیجانی پیوند می یابد.
- هر چه کودک بزرگ تر می شود، گستره ی فعالیت ها و ارتباطات خود را تنگ تر می بیند. او به تدریج در می یابد که گاه گفتارش ناخوشایند می شود و از انجا که قادر به کنترل آن نیست، راهی غیر از پنهان کردن آن از دید دیگران برایش باقی نمی ماند و دراینجاست که او به ترفندهای «پنهان کاری» پناه میبرد. لازمه ی پنهان کاری، اندیشیدن به مشکل است و اندیشیدن به آن، به معنای خود مشکل است به این ترتیب مشکل گسترش می یابد.
دیدیم که ریشه ی لکنت در بزرگسالان وابسته به موقعیت ها و شرایط خاص است و آن نیز ریشه در حافظه و خاطرات فرد دارد. در واقع لکنت کردن واکنشی است به خاطرات نامطلوب شخص که این خاطرات با شرایط هیجانی پیوند می یابند، و از انجا که فرایند خاطرات و هیجان ها متغیر است، واکنش (لکنت کردن) نیز متغیر می شود.
در برخی خردسالان ممکن است علت یابی آغاز لکنت، در مسیر درمان نقش داشته باشد، ولی چون در بزرگسالان علت اولیه تغییر ماهیت می دهد، هیچ تاثیری در روند درمان نخواهد داشت.
لکنت زبان مانند ((زمین داغ و پای برهنه))، مرتب انسان را به واکنش های آشکار و نهان وا می دارد. واکنشهای پی در پی و پایان ناپذیر، رفته رفته شخصیت، خلق و خو، دیدگاه ها و نوع ارتباطات شخص را تضعیف و دگرگون می سازد. درک سنگینی بار این واکنش ها و نیز بن بست هایی که جوان لکنت دار بر سر راه خود دارد، حتی برای بهترین پدر و مادرها ناممکن به نظر می رسد؛ زیرا آنچه افراد خانواده با آن رو به رو می شوند، ظاهر «لکنت کردن» و برخی «عوارض لکنت زبان» است از جمله:
• شدت و ضعف یافتن لکنت ظاهری
• حساسیت به موضوع لکنت زبان
• حساسیت به برخی افراد، شرایط و ارتباطات گفتاری
• زودرنجی، ناامیدی، بدبینی، پرخاشگری و …
اما همه ی این ها واکنش هایی هستند که لکنت زبان خواه ناخواه به انسان تحمیل می کند و ثقل را از درون، به دنیای بیرون او میکشاند.
از آنجا که لکنت ظاهری را می توان با ترفندهای پنهان کاری منحرف ساخت، و از طرفی چون ریشه ی لکنت در ذهنیت شخص قرار دارد، بنابراین هیچ معیاری را غیر از« سن » برای شدت و ضعف آن نمی توان ارزیابی نمود.
به بیانی دیگر نمی توان گفت کدام یک از دو جوان لکنت دار، لکنت بیشتری دارد، زیرا آنچه از ظاهر آنها می توان دریافت (لکنت ظاهری) واکنش به ذهنیت آشفته ی آنان است (لکنت ذهنی یا آسیب) و می دانید که واکنش به آسیب نماینده ی مقدار اسیب نیست.
تصور کنید ریشه ی دندان شخصی چرکی شده (=آسیب) و درد آن، او را به پیچ و تاب و واکنش (=لکنت کردن) وادار می سازد. در این شرایط آیا می توان از او انتظار داشت که در ارتباطات مختلف، دارای رفتاری عادی باشد و جواب های منطقی بدهد؟ او در این مرحله شخصی است عصبی، زودرنج، بدبین، بهانهجو، پرخاشگر و کلافه (=تغییرات دیدگاهی).
اگر او به دندانپزشک مراجعه کند، با تزریق آمپول بیحسی، واکنش به درد (=لکنت کردن) از بین می رود؛ ولی خود شخص به خوبی می داند که آمپول، درد را مانند یک ماسک به طور موقت مهار کرده و مشکل اصلی همچنان باقی است و به زودی یقه ی او را می گیرد (= آسیب یا لکنت ذهنی). اغلب مربیان و استادان لکنت زبان غربی تلاش می کنند با انجام تمرینات تلفظی و شیوه های گفتاری، «لکنت ظاهری» شخص را مانند یک ماسک پوشش دهند؛ این در صورتی است که حتی اگر بتوان به این مرحله دست یافت، اصل مشکل یعنی «لکنت ذهنی» در زیر ماسک می باشد.
بسیاری از درمانجویان در ابتدای مسیر درمان بر این باورند که هدف از درمان لکنت زبان، استفاده از روش گفتاری خاصی است که لکنت ظاهری را متوقف سازد و شخص لکنت نکند- البته به دست آوردن گفتار طبیعی و عادی در شرایط گوناگون، بخشی از مسیر درمان است، ولی نمی تواند هدف نهایی درمان لکنت زبان باشد- آن ها به تدریج در می یابند که «درمان واقعی» به مفهوم تغییر و اصلاح دیدگاه ها و ارتباطات خود شخص می باشد.
- اگر شما لکنت زبان ندارید، بهتر است برای دریافت پاسخ روشن به این پرسش، کتاب راز لکنت زبان را مطالعه بفرمائید.
- اگر شما لکنت زبان دارید، میتوانید وقوع حلقههای زنجیرهی زیر را در خود به خوبی کشف نمائید.
به تازگی تقریبا یک ماه پیش محققان امریکایی چیزی رو درباره ی درمان لکنت کشف کردن که نشون میده مشکل مغزیه ؛ یعنی ژنتیک . آن ها ژن هایی رو در سلول های مغزی کشف کردند که ارتباط با گفتار داره و گفتن مشکل مسایل اجتماعی نیست و روحی نیست ، بلکه اون ژن بوده که به مرور با لکنتی که به وجود آورده ، به ما اسیب اجتماعی رسونده . شما این سایتو که البته انگلیسی نوشته ولی به فارسی ترجمه کنید و بخونید و ویدیو هم داره اونم بررسی کنید و به فکر چاره جویی توی این بحث باشید تا بتونید این ژنو از بین ببرید . اگر چه شما توی متنتون نوشتید اگر مغز مشکل داشت ، در تمام بدن اثر می گذاشت ولی حالا که شده دیگه !!! یعنی ژنی هست که فقط مرتبط با گفتاره پس واقع بین باشید و به مطالب کشف شده بپردازید . البته من قصد توهین به مطالبتون رو ندارم من دارم کشف جدید رو میگم که با مطالبتون تناقض و اختلاف کامل داره اینم ادرسشه : http://www.cnn.com/2010/HEALTH/02/10/stuttering.genes.cell
پاسخ
اول : من نمی دانم چرا عزیزانی که زحمت کشیده و نقد می نویسند ، از نام مستعار و ناشناس استفاده می کنند ؟ !
دوم : سالهای زیادی است که عده ای از این ادعا ها می کنند و این موضوع تازگی ندارد .
سوم : اگر ژن لکنت واقعیت داشته باشد ، باید برای درمان لکنت زبان به متخصصان ژنتیک مراجعه نمود نه به گفتار درمان .
چهارم : اگر ژن لکنت واقعیت داشته باشد ، کاشفان آن باید بتوانند مشخص کنند کدام کودک _ حتی قبل از تولد _ در آینده به لکنت زبان مبتلا خواهد شد .
پنجم : اگر ژن لکنت واقعیت داشت ، کسی نمی توانست از طریق گفتار درمانی بهبود کامل یابد ؛ من می توانم ادعا کنم که تا به حال صدها تن بدون دستکاری ژنتیکی به بهبود پایدار دست یافته اند ؛ ولی آیا هیچ متخصص ژنتیکی می تواند ادعا نماید که لکنت زبان را از طریق « ژن درمانی » درمان کرده است ؟
ششم : شما می توانید به این قسمت از کتاب راز لکنت زبان مراجعه نمایید : علت لکنت زبان
هفتم : کسانی که علت لکنت زبان را ژنتیک می دانند و تقلید در یادگیری لکنت را مسخره می کنند ، کافیست به مدت یک ماه با کودک ۴-۳ ساله خود ، روزی یک ساعت با لکنت صحبت کنند . من نتیجه را می گویم : کودک آنها بدون توجه به عامل ژنتیکی ، دچار لکنت زبان خواهد شد . این را می گویند یک کار تحقیقاتی ، نه اینکه بی دلیل گناه را به گردن یک به یک اعضای بدن بیندازیم.
وقتی یک روان شناس محترم در مورد لکنت زبان ابراز نظر می کند و یا برای درمان آن دستورالعمل ارائه می دهد ، بی تردید به هیچ گفتار درمانی زیان مادی و آسیبی نمی رساند ؛ ولی آیا می دانید چه کسانی ازآن آسیب می بینند ؟
این یک اشتباه مصطلح است که عده ای ( عوام ) تصور می کنند موضوع لکنت زبان در چهار چوب بیماریهای روانی می گنجد و لذا به روان شناس و روانپزشک مربوط می شود . ولی جای بسی حیرت و افسوس است که می بینیم برخی از روان شناسان گرامی بدون هیچ آموزش و هیچ شناختی از این عارضه ، تلاش می کنند با جمع آوری نظریه ها و دستورالعمل های بی محتوا و نشدنی ، مقاله ای دست و پا کنند و آن را به نام خود منتشر کنند !
من حیفم می آید روان شناسی که می تواند در مورد رشته خود ده ها مقاله مفید ارائه دهد ، اینگونه به خود ، رشته خود و افراد لکنت دار پشت پا بزند و به آنان آسیب برساند.
کسی که در حرفه خود از آگاهی و تجربه کافی برخوردار است، از نقد کردن و نقد شدن نمی هراسد.
این اولین باری است که شاهد « نقد نوشتن » یکی از همکاران محترم هستم.
سرکار خانم هما ناصح – گفتار درمان:
امروزه بسیاری از افرادی که سالها با لکنت زندگی کرده اند بارها تبلیغاتی از قبیل “درمان یک روزه لکنت” یا درمان قطعی لکنت را شنیده اند.
اما آیا به راستی به درمان نهایی برای حل این اختلال رسیده ایم؟
لکنت نوعی اختلال گفتاری است که به علت ناشناخته ماندن علت آن درمان پیچیده ای دارد . اما آنچه که مشخص است اینست که درمان آن با توجه به نوع لکنت و نیازها و ویژگی های شخصیتی هر فرد متفاوت است و نمیتوان یک روش را در همه افراد دارای لکنت به کار بست.
یکی از مشکلات در درمان این اختلال زمان بر بودن آنست که سبب می شود بسیاری جلسات درمانی را در نیمه راه رها کنند و یا به دنبال راه های سریعتری برای رسیدن به درمان نهایی باشند. از جمله این روش ها استفاده از دستگاه های لکنت شکن می باشد. اما سوال اینجاست که آیا این سیستم می تواند درمان قطعی و نهایی لکنت باشد یا خیر؟ البته از ابزارهای مشابه در جلسات درمانی استفاده می شود اما زمانی می توان فرد مبتلا را درمان قطعی نمود که بتواند گفتار روان خود را در موقعیت های مختلف استفاده نماید.
این ابزار در بعضی مواقع می تواند به فرد کمک نماید اما به عنوان درمان قطعی و نهایی محسوب نمی شود و همانطور که ذکر گردید پروسه درمان لکنت بسته به عوامل مختلف فردی متفاوت بوده و نیاز به درمان های فیزیولوژکیو شناختی و عاطفی و ….دارد. در لینک زیرافراد تجربه خود از این دستگاه را شرح داده اند. loknat.org/forum/showthread.php?tid=1047 همانطور که میبینیم اکثر استفاده کنندگان ناراضی بوده اند . بیش از همه خسته کننده بودن این روش آزارشان می دهد. به نظر می رسد این روش در عین سهل الوصول بودن نمیتواند روش کامل و قطعی در درمان لکنت به شمار اید و روش های گذشته در عین زمانبر بودن کاربردی تر و کارسازترند. بازهم تصمیم گیری برعهده شما دوست گرامیست!