راز لکنت زبان

در پشت جلد کتاب راز لکنت زبان چنین آمده است:

« کیست که از اطلاعات موجود در مورد عارضه لکنت زبان رضایت داشته باشد؟ نظریه ها، تعریفها و روشهای درمان به گونه ای بیان شده اند که انگار عده ای را واداشته اند تا با چشمانی بسته، تابلوی نقاشی پیچیده ای را برای ما توصیف نمایند.

 نگارنده کتاب

با 30 سال تجربه موفق در زمینه تحقیق و درمان لکنت زبان، ضمن نقد آرای برجسته ترین متخصصان صاحب نام غربی، تلاش کرده به زبانی ساده، علمی و به دور از ابهام، به پرسشهای کلیدی زیر پاسخ دهد:

• لکنت زبان چگونه آغاز میشود و چگونه گسترش می یابد؟
• چرا مقدار لکنت در یک فرد متغیر میشود؟
• چگونه میتوان شدت و ضعف لکنت را اندازه گیری نمود؟
• گستره آسیبهای ارتباطی، دیدگاهی، اجتماعی و شخصیتی آن چیست؟
• آیا خود شخص باید درمان شود یا گفتار او؟
• چرخه لکنت و عوارض لکنت چگونه پدید می آیند؟
• درمان چگونه حاصل میشود؟ »

حال بعد از 40 سال تحقیق، نقد، تجربه آموزی و درمان پایدار بیش از 1000 تن، برآنم تا آنچه را که از صاحبنظران واقعی این عارضه ( دوستان گروه درمان لکنت زبان ) در طی دوره های متعدد آموخته ام، با افتخار و به لطف و زحمت عزیزان روزنامه معتبر صبح ساحل، در اختیار همراهان گرامی قرار دهم.

مشاوره گفتار درمانی

مشاوره با کارشناس گفتار درمانی در کلینیک دکتر فرهمندپور

نام و نام خانوادگی (اختیاری)

شماره همراه*

لکنت زبان چگونه به وجود می آید؟

آن مشکلی را که من و شما با نام لکنت زبان میشناسیم، فقط به دو صورت در خردسالان آغاز میشود:

1) در اثر یک فشار روانی بیش از آستانه تحمل کودک ( ترس، حسادت، احساس نا امنی )

2) در اثر تقلید کودک از گفتار لکنت دار فردی دیگر

ولی متخصصان غربی با این نظر موافقت ندارند؛

دلایل به وجود آمدن لکنت زبان چیست؟

دلیل اول) یکی از واکنشهای فیزیولوژیکی انسان به هر گونه فشار روانی، افزایش تنش و اسپاسم عضلانی است؛

که در ناحیه تارهای صوتی – بخصوص در کودکان – نمود برجسته تری می یابد. حتما بارها شنیده اید که « از ترس یا هرگونه فشار روانی دیگر، نفسم یا صدایم بند آمد. » حال کودکی که هنوز گفتارش به مرحله تثبیت نرسیده، اگر تحت یک فشار روانی، دچار اسپاسم تارهای صوتی شود و مدتی واکنش به طول انجامد،

ممکن است همین گفتار شکسته، الگوی گفتارهای بعدی او شود. و میدانید که علت فیزیکی عمل لکنت کردن، چیزی جدا از اسپاسم تارهای صوتی نیست.

تارهای صوتی هنگام صحبت کردن، در سه حالت قرار میگیرند که با اسپاسم در هر حالتی، نوع لکنت کردن هم تغییر خواهد کرد:

1) اسپاسم در حالت بسته ( تصویر 1 ) که نتیجه آن عدم خروج هوای بازدم برای تولید گفتار است که موجب قفل یا مکث میشود.

2) اسپاسم در حالت تولید صوت ( تصویر 2 ) که سبب کشیدن صدا میشود.

3) اسپاسم در حالت باز ( تصویر 3 ) که در اینصورت هوای ریه بدون تولید گفتار خارج میشود.

4) اسپاسم متناوب حالات بسته و تولید صوت – که نتیجه آن، تکرار میباشد.

دلیل دوم) زبان گفتاری انسان، حاصل تعامل یادگیری ( آموزش ) و عامل فطری اوست ( چامسکی. )

مرحله ای از تکامل زبان گفتاری، تقلید مستقیم کودک از اطرافیان است؛ با همه مشخصات گفتاری و موسیقایی که میشنود. طبیعی است پردازش شنوایی خردسال توانایی تشخیص و تفکیک مشخصات گفتاری را با لکنت مخاطب ندارد؛ در نتیجه آنچه را که میشنود، تقلید و تکرار میکند.

بعد از مدتی، همین شیوه گفتار، در مرکز ورنیکه مغز ( مرکز شنوایی و درکی گفتار ) او به عنوان الگوی گفتاری ثبت و ضبط میشود و او غیر از پیروی از این الگو راه دیگری نخواهد داشت.

کدام یک از این دو مورد نقش بیشتری در ابتلا به لکنت زبان و راز لکنت زبان دارند؟

طبق آماری که از 3000 تن از درمانجویان در مدت 30 سال گرفته ام، مشخص شد که علت لکنت 25% مردم، تقلید آنها از گفتار لکنت دار افراد دیگر بوده است.

معمولا والدین علت لکنت فرزند خود را اینطور بیان میکنند: « از پسر همسایه یاد گرفت، اوایل درست مثل او لکنت میکرد، ولی به تدریج تغییرش داد … » بی تردید این تشابه نوع لکنت تازه مبتلا، نمیتواند توجیه دیگری غیر از تقلید داشته باشد؛ زیرا مشاهده دو تن که لکنت مشابه داشته باشند، تقریبا غیر ممکن است.

*بنا بر این، بهترین راه پیشگیری لکنت زبان، دور نگهداشتن خردسال از فشارهای روانی بیش از آستانه تحمل، و از افراد دارای لکنت زبان است.

تا اینجا متوجه شدیم 75% ابتلا به علت فشارهای روانی، و 25% به علت تقلید است. چند درصد مردم درگیر این مشکل هستند؟

پژوهشگران غربی با پخش پرسشنامه هایی مبنی بر « آیا شما لکنت دارید؟ » در بین دانشجویان و تجمع های دیگر، تعداد افراد لکنت دار را 1% کل جمعیت دنیا محاسبه کرده اند.

تصور آنها این بوده که شخص به راحتی خواهد گفت بله من لکنت دارم! ولی همانطور که میدانید، کمتر کسی توانایی چنین اعترافی را دارد. پس برای ارائه آمار نزدیک به واقع، راهی غیر از تخمین افراد مسلط به این امر به نظر نمیرسد.

تا آنجا که من دریافتم، مناسب ترین افراد برای این ماموریت، درمانجویانی هستند که در حال طی مسیر درمان می باشند. آنها به خوبی چند و چون مشکل را میشناسند، رفتارها، پنهانکاریها، حساسیتها و واکنشهای غیر کلامی و غیره.

آمار این افراد که بسیار معتبرتر از آمار فوق میباشد، عدد 10% را نشان میدهد. بله 10% مردم دنیا از عارضه ای به نام لکنت زبان رنج میبرند ولی به علت اجرای انواع پنهانکاریها و نیز عدم شناخت مردم از این عارضه، آمار اختلاف فاحش پیدا کرده است!

شعار درمانجویان در گروه درمان لکنت زبان این است: « همه مردم دنیا لکنت دارند مگر خلاف آن ثابت شود! » هر جا خلقیات خاصی مثل کم حرفی، زودرنجی، حساسیت، بهانه جویی و نا آرامی در اطرافیان خود دیدید، بهتر است بدون هیچ واکنشی به گزینه لکنت زبان هم فکر کنید.

آیا شما تایید میکنید که تعداد پسران دارای لکنت سه برابر دختران است؟

دلم نمی آید زمان خود را به جای پرداختن به نکات مهمی چون علت یابی، درمان و پیشگیری، صرف این حاشیه ها کنیم. من در این 40 سال فعالیت در این زمینه، تفاوت معنا داری در تعدد دختران و پسران مشاهده نکرده ام. اگر میبینید که تعداد درمانجویان پسر بیش از دختران است، به علل ذاتی، فرهنگی و اجتماعی است.

میدانیم که علت و راز لکنت زبان ضایعه مغزی و ژنتیکی است …

بی ادبی مخلص را ببخشید، اجازه دهید در مورد همین موضوع صحبت کنیم.

شما از کجا میدانید علت لکنت ضایعه مغزی و ژنتیکی است؟ از رسانه ها، و رسانه ها از استادان و متخصصان مختلف، و آنها نیز از مقالات و کتابهای محققان غربی. و وقتی از این محققان میپرسیم، دو راه فرار پیش میگیرند:

1) ما را به استادان پیشین خود مثل دکتر ون رایپر و یا پروفسور بری گیتار ارجاع میدهند. اما با حیرت میبینیم که هیچ یک از آنان نتوانسته اند به طور علمی وجود ضایعه  را اثبات کنند! و میدانید نظریه ای را که از دیدگاه علمی به اثبات رساند، آن نظریه در حد یک سلیقه شخصی تنزل می یابد و در بازار علم هیچ خریداری ندارد.

2) اتکا به محققان بی تحقیق و دانشمندان بی دانشی مثل دکتر دراینا که مدعی است سومین ژن عامل لکنت زبان را کشف کرده! یا پروفسور هام که با نشان دادن چند تصویر از مغز، مدعی شده توانسته با دستگاههای پیشرفته MRI ضایعه مغزی منجر به لکنت زبان را کشف کند!

جالب است که مراکز علمی گفتار درمانی آمریکا هر دو دانشمند فوق را بارها به خاطر این اکتشافات مورد تشویق قرار داده اند! ولی معلوم نیست دو نظریه متضاد را چگونه میتوان همزمان تایید و تشویق نمود!

در بخشی از کتاب راز لکنت زبان چنین آمده است: « نظریه پردازان لکنت زبان با سماجت عجیبی اصرار دارند تا برای این عارضه یک علت عضوی بتراشند! »

مشاوره گفتار درمانی

مشاوره با کارشناس گفتار درمانی در کلینیک دکتر فرهمندپور

نام و نام خانوادگی (اختیاری)

شماره همراه*

خیلی مایل هستم دلایل شما را مبنی بر عضوی نبودن علت لکنت زبان بشنوم.

میدانید که استدلال همیشه بر عهده مدعی است. یعنی وقتی کسی نظریه ای را ارائه میدهد، خودش هم باید دلایل و شواهد علمی به مخاطبین عرضه نماید. با اینحال، به علت اهمیت موضوع و نیز کاهش بار مضاعفی که این نظریه پردازان ناجوانمردانه بر دوش افراد دارای لکنت زبان تحمیل میکنند، دلایل خود را تقدیم میکنم.

دلیل اول

معمولا هر گاه با یک ضایعه عضوی روبرو هستیم، انتظار میرود شخص در هر شرایطی، واکنش خاص با دامنه ای مشخص نسبت به آن ضایعه از خود بروز دهد. در صورتی که نوع لکنت و شدت و ضعف آن، در شرایط مختلف ارتباطی مرتب در نوسان است.

همین یک دلیل نشان میدهد که ریشه و اساس لکنت نه در ضایعه مغزی و ژنتیکی، که در ذهنیت و حافظه شخص جای دارد؛ و این یعنی نتیجه کارکرد مراکز مختلف مغز یا پردازش مغزی. ظریفی در گروه درمان میگفت این چه ضایعه هوشمندی است که میداند در چه مواقعی فعال شود!

دلیل دوم

اگر بپذیریم که علت لکنت ضایعه ای مغزی است، بی تردید این ضایعه و راز لکنت زبان ، اختلالات دیگری هم برای شخص به همراه خواهد آورد. برای مثال، هنگام دم و بازدم، بلعیدن غذا، عطسه و سرفه و غیره شخص دچار اختلالات اسپاسم و حرکات غیرارادی دیگر شود.

در صورتی که این افراد غیر از لکنت زبان، هیچ مشکل دیگری از خود بروز نمیدهند.

دلیل سوم

محققی که ادعای ضایعه عضوی دارد، باید بتواند با تست 100 کودک یک ساله، به طور قطعی مشخص کند کدام یک از آنها در آینده مبتلا به لکنت خواهند بود؛ چنین حرکتی لازمه یک تحقیق علمی است.

ولی این اتفاق هرگز رخ نخواهد داد؛ چرا که آنها فقط سلیقه های شخصی خود را با نام محقق و دانشمند بیان کرده اند!

دلیل چهارم

تا به حال دوستان گروه درمان شاهد درمان پایدار صدها تن با تمرینات گفتار درمانی بوده اند؛ بدون هیچ تغییر و درمانی در ساختار مغز و ژن آنها.