لکنت زبان
درمان لکنت زبان در بزرگسالان
مرداد
فهرست مطالب
راه های اساسی درمان لکنت زبان علت یابی دقیق لکنت زبان، تعریف جامع و کامل و ارائه روش درمان مناسب با لکنت فرد است.
در کلینیک گفتار درمانی فرهمند پور تا به حال بیش از 1000 کودک و بزرگسال به درمان پایدار لکنت زبان دست یافته اند. درمان لکنت بر اساس کسب تجربه عملی در یک گروه درمان منظم و هدفمند صورت می گیرد. در کتاب راز لکنت زبان دیدیم که لکنت یک مشکل ارتباطی است و ثابت شد که این عارضه یک عادت شرطی شده ارتباطی است. بنابراین لازمه درمان، فعالیت و کسب تجربه مثبت در ارتباطات مختلف است. چه مسیری بهتر و کارآمد تر از تجربه در یک گروه درمان منسجم می تواند وجود داشته باشد؟
مشاوره گفتار درمانی
مشاوره با کارشناس گفتار درمانی در کلینیک دکتر فرهمندپور
بسیاری از درمان جویان قبل از ورود به محیط درمان تصور می کنند درمان لکنت زبان در بزرگسالان از آغاز تا پایان را با چند فرمول، راهکار، سعی کردن، کتاب خواندن، نیروی اراده و انواع شعارها و کلمات قصار می توانند رفع کنند. مانند یک کشتی گیر این عارضه خود را ضربه فنی کنند و در رویای خویش پرچم پیروزی را بالا ببرند بر همین اساس است که گهگاه جملات زیر از آنان شنیده می شود:
- بیایید همه با هم لکنت زبان مان را کنار بگذاریم.
- به امید روزی که همه آن هایی که لکنت زبان دارند بر بیماری خود غلبه کنند.
- من تصمیم دارم لکنت زبان خود را نابود کنم و ..
اساس چنین دیدگاهی، حکایت از درگیری های ذهنی انباشته شده و کلافه شدن شخص دارای لکنت زبان دارد. حقیقت این است که آنها نمی دانند لکنت زبان عنصری جدا از خود شخص نیست و نمیتوان آنرا نابود ساخت یا بر آن غلبه کرد؛ کسی نمیتواند با خودش کشتی بگیرد، بلکه آنرا باید درمان نمود.
رفتار بزرگسالان در برابر لکنت زبان
از دوران بلوغ به بعد را باید دوران بزرگسالی نامید. در این مرحله، کودک پوست می ترکاند و به نوجوانی می رسد و رفته رفته دامنه تفکر و ارتباطات او گسترش می یابد. همزمان با آن، متوحه می شود در مهمترین ابزار ارتباطی خود ضعف عمیقی دارد که نه می تواند آنرا توضیح دهد و نه اساسا کسی قادر به درک آن می باشد. اینجاست که او در خلوت به مشکل خاص خود می اندیشد و با صرف انرژی زیاد، انواع ترفندهای پنهان کاری را فقط به منظور « لکنت نکردن » به کار می بندد.
طبیعی است لکنت نکردن در این مرحله، به مفهوم اصلاح عوارض لکنت نیست و شخص همچنان در چرخه لکنت قرار می گیرد. هر چه زمان می گذرد، دایره امکانات و توانایی های خود را تنگ تر می یابد و درمان را دور از دسترس حس می کند. به همین علت است که اغلب تصور می کنند این مشکل هیچ گاه حل نخواهد شد. معمولا والدین سعی می کنند با توصیه و نصیحت گره مشکل را باز نمایند، و به این ترتیب ناخواسته باری بر خاطر فرزند خود می افزایند. در چنین شرایطی جوان ترجیح می دهد برای حفظ شخصیت و استقلال خود، از ترفندها و شگردهای پنهان کاری بهره گیرد.
متاسفانه این رفتار نیز مشکل را عمیق تر ساخته و یک زندگی المثنی و واکنشی را به او تحمیل می کند.
روی آوردن به بیراهه های درمان را باید واکنش به لکنت خویش دانست:
- درمان های سریع و زود هنگام ( دارو، هیپنوتیزم، دستگاه و … )
- خود درمانی ( موضوع مجهولی است که از دیدگاه و امیال برآورده نشده شخص مطرح می شود. مانند این است که فرد لکنت داری بخواهد راهنمای درمان کس دیگری شود! )
- حاشیه روی ( از آنجا که جوان قدرت روبرو شدن با مشکل خود را ندارد، تلاش می کند آنرا در حاشیه ها حل کند: یوگا! کلاس اعتماد به نفس! مطالعه کتابهای موفقیت! و … )
هدف از درمان لکنت زبان در بزرگسالان
بی تردید هدفی که در درمان کودکان اعمال میشود ( کسب گفتار روان ) نمی تواند سبب درمان پایدار در بزرگسالان شود. کسب گفتار روان و لکنت نکردن، فقط می تواند بخش کوچکی از مسیر درمان بزرگسالان را به خود اختصاص دهد. چرا که بدون اصلاح و بازسازی ارتباطات و دیدگاه های آسیب دیده در طول مسیر درمان، گفتار روان پایداری نخواهیم داشت. به همین علت است که متخصصان گفتار درمانی غربی معتقدند که لکنت زبان یک بیماری غیر قابل درمان است.
علت لکنت زبان در بزرگسالان
هر چه سن کودک به بزرگسالی نزدیکتر می شود، پیوندها و دامنه مشکل گسترده تر، و در نتیجه درمان لکنت زبان ابعاد پیچیده تری پیدا می کند. به تدریج علت عمل لکنت کردن، از واکنش به فشار روانی و تقلید، به قرار گرفتن در چرخه لکنت زبان تغییر می یابد. از این مرحله به بعد، علت عمل لکنت کردن، چرخه ای 9 مرحله ای است که هر جوانی میتواند گردش آن را در روند لکنت زبان خود جستجو نماید.
علت لکنت زبان در کودکان معمولا ناشی از شکل نگرفتن مسیرهای عصبی مغز است که با بزرگ شدن کودک به تدریج درمان میشود. اما بزرگسالان هم در مواردی به لکنت زبان دچار میشوند که به آن لکنت اکتسابی یا دیررس میگویند. این نوع لکنت اغلب در اثر سکته‌های مغزی ایجاد میشود. حتی عواملی مانند ضربه به سر و مسائل عاطفی منجر به ایجاد لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان میشود. از عوامل مهمی که باعث ایجاد لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان میشود، میتوان به فشارهای عصبی، کم بودن میزان اعتماد به‌نفس، خجالتی بودن فرد، عدم تمرکز و عدم توانایی برقراری روابط با دوستان را نام برد. بررسی‌ها نشان میدهد که افراد بالغی که عصبی، خجالتی، پرخاشگر، احساساتی و ناپایدار هستند، بیشتر به لکنت دچار میشوند. این افراد به همین ترتیب در میزان خود دوستی و اعتماد به نفسشان هم دچار مشکل میشوند. بنابرین برای از بین بردن آن باید فرد از نظر ذهنی و درونی خود را به سطح خوبی برساند تا بتواند این موانع را که بر گرفتگی زبان می‌افزایند، از میان بردارد. پیش‌بینی اینکه آیا لکنت زبان در کودک برای مدت طولانی ادامه دارد، خیلی حیاتی و ضروری است. این کار را به صورت دقیق با استفاده از آزمایش، مشاهده و مصاحبه انجام می‌دهند. اما پیش‌بینی احتمال اینکه لکنت زبان در یک نوجوان یا بزرگسال برای طولانی‌مدت به صورت مداوم ادامه داشته باشد، آنچنان اهمیتی ندارد، زیرا به احتمال زیاد مشکل به اندازه‌ای طولانی بوده است که دیگر نیازی به پیش‌بینی نیست و فرد باید در اولین فرصت به درمان اقدام کند.
نقد
1- بی تردید علت این عارضه نمی تواند ریشه عضوی داشته باشد. حال می خواهد لکنت زبان ناگهانی باشد یا تدریجی.
2- راستش بقیه مطلب به قدری بی محتوا، من درآوردی، مضحک و به دور از ماهیت موضوع است، که انسان رغبت نمی کند در مورد آن حرفی بزند.
نظر درمان گران لکنت زبان
درمانگران غربی ، متخصصان گفتار درمانی و حرفه های متفرقه ، چهار گونه ادعا در مورد درمان لکنت زبان مطرح می کنند:
1. یک بیماری غیر قابل درمان است که تا به حال کسی به بهبود قطعی دست نیافته!
2. با انتشار فیلم درمان شدگان که پر است از تقلا و واکنشهای درمان جو، مدعی میشوند که من توانستم این شخص را کاملا درمان کنم!
3. آموزش ترفندها و شگردهای نمایش گفتار روان مانند شخصی که بسیار خسته و کوفته است، ولی وانمود می کند که سر حال و با نشاط است!
4. درمان کامل و پایدار لکنت زبان
لکنت زبان نه یک بیماری است و نه غیر قابل درمان
درمان لکنت زبان در بزرگسالان شامل مراحل زیر می باشد:
- مطالعه کتاب راز لکنت زبان ( زیرا این کتاب به پرسش های متعدد آنان پاسخی روشن عرضه نموده است) .
- تست و مشاهده ی ساختار لکنت زبان ، شخصیت و رفتار شخص
- بررسی نوع رابطه ی شخص با بیماری خود، افراد خانواده، محیط و نیز گروه درمان بزرگسالان
- بررسی فرهنگ، انگیزه، امکانات رفت و آمد و نیز پیگیری شخص و گاهی خانواده ی او
( زیرا درمان لکنت زبان تا مرحله ی تثبیت به ۲ سال تلاش نیاز دارد)
این مراحل از درمان لکنت زبان که معمولاً دو تا سه جلسه طول می کشد، دو هدف دارد:
- آشنایی شخص و خانواده ی او با محیط درمان، گروه درمان لکنت و نیز کسب اطلاعات مختلف از دوستان گروه درمان لکنت
- تشخیص مربی، که آیا مشخصات شخص برای درمان مناسب هست یا خیر؟ (گاهی لازم می شود مربی با دوستان گروه درمان در این زمینه مشورت نماید)
تمرینات تنفسی برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان
این تمرینات دو هدف دارند:
1. افزایش حجم تنفس دیافراگمی :
تقریباً تمامی متخصصان غربی، تنفس دیافراگمی را با تنفس شکمی یکی می دانند. دوستان گروه درمان به خوبی می دانند همین اشتباه کافی است که شخص هیچگاه مسیر درمان را به پایان نرساند.
2. کنترل دم و بازدم، اصلاح دم و بازدم در گفتار :
اجرای صحیح دم و بازدم (که از دم و بازدم طبیعی برداشت شده اند) به طور حیرت انگیزی لکنت فرد را بهبود می بخشد.
- دم از چه نقطه ای باید شروع شود؟
- چه مقدار هوا وارد ریه شود
- از چه منطقه ای بلعیده شود؟
- با چه فشاری وارد ریه شود؟
- بازدم چگونه باید خارج شود؟
- هنگام خروج، دیافراگم در چه شرایطی باشد؟
- از چه نقطه ای باید شروع شود؟
- چگونه فرود آید؟
یادگیری تکنیک های گفتاری در درمان لکنت زبان در بزرگسالان
این تکنیک ها که از برجسته تر شدن گفتار افراد بدون لکنت گرفته شده اند، به همراه دم و بازدم صحیح، و نیز تمهیداتی در ارتباطات گروهی، شخص را مجهز به ابزارهای لازم برای گفتار روان می کند.همانطور که یک شاگرد فوتبال می تواند انواع ضربه ها رادر مدت کمی بیاموزد، ولی تا مرحله بازیکن شدن و مسابقه دادن فاصله بسیاری دارد، جوان لکنت دار نیز باید بداند یادگیری تکنیک ها و تنفس ، پایان درمان این عارضه نیست، بلکه بی تردید اولین گام در جهت طی مسیر درمان است.
گروه درمانی
این گروه شامل جمعی از جوانان است که دارای لکنت زبان هستند و با یاری یکدیگر جامعه ی کوچکی را به وجود می آورند. آن ها به همراه مربی با هم دوست می شوند، تمرین می کنند، اشکالات تکنیکی و دیدگاه های یکدیگر را اصلاح می کنند. گاهی افراد خانواده ی آن ها به جمع اضافه می شوند ، گاهی دوستانی که مسیر درمان را بخوبی طی کرده اند در جمع شرکت می کنند و … یک گروه درمان سازمان یافته بهترین جائی است که شخص می تواند گفتار و ارتباطات خود را اصلاح کرده، بیماری خود را درمان کند و آن را گسترش دهد، همچنین توانایی های کسب شده را به تدریج به خارج از محیط انتقال دهد.
تثبیت درمان
بعد از یک سال تلاش ( تمرین ها، فعالیت ها، ازتباطات، تغییر دیدگاه ها و …) با شخصی روبرو می شویم بسیار متفاوت از قبل:
- گفتار خوب
- ارتباطات سالم
- بدون واکنش
- ترس و اضطراب پایین
- خوش بین و مهربان
- …
درست مانند کسی که بار سنگینی را از دوش بر زمین گذاشته باشد.
مراقبت از درمان لکنت زبان
مراقبت از درمان لکنت مرحله ای است که شخص کمتر به مربی نیاز دارد ولی طی کردن آن بسیار مهم است. مرحله ایست برای کشف ضعف های احتمالی که از دید درمان جو پنهان مانده اند و یا هنوز در طول مسیر درمان با آن ها روبرو نشده است. ضعف هایی که با حل آن ها، تار و پود درمان محکم تر خواهد شد. ( فصل نهم کتاب راز لکنت زبان)
پس از تثبیت درمان لکنت زبان و زمانی که شخص بتواند بدون تلاش خاصی آرامش و تعادل ذهنی خویش را در ارتباطات مختلف بدست آورد، ممکن است چالش ها شرایطی که ممکن است نهیبی وارد و ذهن او را به خود مشغول کند روبرو شود.
اینجاست که پای مراقبت از درمان پیش می آید. یعنی کاوش در ارتباطاتی که هنوز به توانایی کامل نرسیده اند و در برخورد با آن ها، آرامش ذهنی ما را بر هم می زنند.
بعد از مرحله تثبیت، بهتر است شخص مانند یک شکارچی به دنبال این ارتباطات هضم نشده بگردد، آن ها را کشف کند، و با روش ساده تا مشکل که آموزش دیده، به حل کامل آن ها بپردازد.
گاهی مراقبت از درمان، با بررسی و تجزیه تحلیل شرایط دشوار حل می شود، و گاهی با یک تماس تلفنی با مربی به انجام میرسد.
به همین علت است که:
1) درمان لکنت بزرگسالان به وسعت کل ارتباطات درمان جو است.
2) از آنجا که درمان به معنی آرامش و تعادل ذهنی در شرایط مختلف است، نمی توان پایانی برای درمان لکنت تصور کرد. چرا که تعادل ذهنی حد و مرزی نمی شناسد.
اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان
1. اصل اول از اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان
واقع بینی گفتار درمان
هیچ گفتار درمانی قادر به درمان لکنت زبان در بزرگسالان نیست. پکیج لکنت زبان و درمان آن در ذهن جوان صورت میگیرد و کسی یارای دسترسی به آنرا ندارد. مگر خود درمان جو وظیفه گفتار درمان فراهم نمودن ابزارهای درمان و همچنین آگاه سازی و هدایت صحیح و به هنگام درمان جو میباشد تا او بتواند به بازسازی و اصلاح ذهنیت آشفته خویش بپردازد.
نام دیگر لکنت زبان آشفتگی ذهن در شرایط خاص می باشد و در آن شرایط خاص به مفهوم کیفیتی ذهنی است که به صورت یک عادت شرطی شده درآمده است. عوارض لکنت زبان را به او تحمیل نموده، و عمل لکنت کردن فقط بخشی از واکنش این پکیج میباشد. بنابراین، اصل اول گفتار درمانی در درمان لکنت زبان در بزرگسالان:
- نه اصلاح تلفظ
- نه کتاب خوانی و صحبت مقابل اینه
- نه کنترل گفتار
- نه رسیدن به گفتار روان
- نه اندازه گرفتن و متراژ لکنت ظاهری
- نه شرکت در شبکه های اجتمایی
- نه درمان از راه دور
- نه تلاش برای درمان سریع
- نه درمان با دستگاه لکنت شکن
- نه ارجاع به حرفه های دیگر
- نه تلقین و اعتماد به نفس بخشیدن
- نه درمان انفرادی
هدف گفتار درمان باید تهیه ابزارهای درمان، هدایت و حمایت شخص به منظور رسیدن به ذهن آرام، بدون واکنش و همراه با تعادل باشد. این مهم عملی نخواهد شد مگر با اصلاح و بازسازی دیدگاه ها، ارتباطات و معیارهای درمان جو در جریان زندگی عادی و روزمره، تا به طور تجربی جزئی از منش ذاتی و رفتاری شخص گردد.
2. اصل دوم از اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان
مشخصات کلینیک گفتار درمانی
ببینیم محل درمان لکنت زبان بهتر است دارای چه امکاناتی باشد:
- وسعت کلینیک ( باید به قدر کافی وسعت داشته باشد تا بتوان اهداف مسیر درمان را به خوبی در ان پیش برد. )
- اتاق گروه درمانی ( برای جلسات گروه درمانی اتاقی لازم است که درمان جویان ( ۲۰ – 40 نفر بتوانند به راحتی در آن جای گیرند. )
- اتاق تمرین ( یکی از مسیرهای درمان لکنت زبان، تعامل و تمرین درمان جویان با یکدیگر، بدون حضور گفتار درمان است. به این منظور به اتاقی دیگر نیاز است. )
- فضای کلینیک ( فضای کلینیک گفتار درمانی که به منظور درمان لکنت زبان به کار گرفته میشود، باید نشاط آور و دوست داشتنی باشد؛ گلی، گیاهی، بالکن، منظره ای و …. )
- استقلال کلینیک ( بهتر است کلینیک درمان لکنت زبان به طور مستقل فعالیت نماید. فعالیت در جوار رشته های دیگر پزشکی و پیراپزشکی به ارتباطات گروه درمان آسیب میرساند. )
- سهولت امکان دسترسی به کلینیک ( هنگامی که مراجعان هفته ای دو تا سه مرتبه در طی ماهها به کلینیک مراجعه میکنند، بهتر است مکان گفتار درمانی به راحتی در دسترس آنها قرار داشته باشد. )
- آسایش و آرامش ( شاید بیش از درمان جویان، گروه گفتار درمانی به آسایش و تمرکز نیاز دارد. از این رو بهتر است کلینیک گفتار درمانی در محلی آرام و بی سر و صدا واقع شود.
مشاوره گفتار درمانی
مشاوره با کارشناس گفتار درمانی در کلینیک دکتر فرهمندپور
3. اصل سوم از اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان
مشخصات گفتار درمان
اگر به کتاب راز لکنت زبان و روح کلام در بند بند مقالات این سایت دقت شود، میتوان به مشخصات درمان گر لکنت زبان پی برد. با این همه، سعی میکنیم مشخصات را در این بخش طبقه بندی کنیم. ولی مایل نیستم وقتی صحبت از صفات والای درمانی – انسانی به میان میآید، همراهان گرامی من را مزین به آنها بدانند.
قصد ما نشانه روی در جهتی است که یک گفتار درمان کاملا موفق در امر درمان لکنت زبان در بزرگسالان باید در اختیار داشته باشد:
1. خودشناسی
اساس خودشناسی بر پایه خردی به دور از خود بینی و خود خواهی است. فردی که فارغ از من و منیت باشد، آینه روشن و تمام نمایی از خود واقعی شخص به او نشان میدهد. درست مانند دوربینی که فیلم ما را میگیرد و هر لحظه به خود ما گزارش می دهد. گفتار درمانی که خود را مجهز به علوم روز و روش های نوین درمان لکنت زبان می داند، اگر نتواند خویشتن را به درستی شناسایی نماید، بی تردید قادر به شناخت درمان جوی خود نمی باشد.
2. اصلاح خود
درمان کننده لکنت زبان باید مرتب رفتارها و روش درمان خود را با دریافت نقد، تجزیه و تحلیل آنها اصلاح نماید تا هر روز با توانایی بیشتری در مسیر درمان گام بردارد. یک درمانگر موفق لکنت زبان به خوبی آگاه است که او هنگامی میتواند به درمان جوی خود تعادل ببخشد که خود از تعادل کافی برخوردار باشد.
3. شناخت درمان جو
یکی از ابزارهای لازم در درمان لکنت زبان، شناخت درمان جو توسط درمان گر است. درمانگر باید دغدغه ها، ارتباطات، خواسته ها و دیدگاه های درمان جو را همیشه در ذهن خود مرور کند. اما این کار سختی است و به تجربه نیاز دارد. چرا که او فقط از طریق ترجمه و تفسیر گفتار و رفتار می تواند به شناخت درمان جو پی ببرد نه از طریق آنچه او میگوید. شناخت کامل خصوصیات افراد به تخصص خاصی نیاز دارد.
درمان جو ممکن است در مرحله ای از مسیر درمان، پرخاشگر، بی منطق و بهانه جو شود. اگر با دنیای درون درمان جوی لکنت آشنا نباشیم، این رفتارها را به بی ادبی او نسبت می دهیم، ولی با درک ماهیت لکنت و شناخت او، بیشتر متوجه فشار سنگین شانه هایی میشویم که سال هاست زیر بار لکنت و عوارض آن خم شده و از انگ و اتهام ضایعه جسمی کلافه شده است.
شناخت درمان جو در جزوه های دانشگاهی وجود ندارد و به کسب تجارب عملی متعددی نیاز دارد که در طول زمان حاصل می شود. با این حال می بینیم بسیاری از حرفه های متفرقه و نا مربوط به موضوع لکنت زبان که نتوانسته اند در حرفه تخصصی خود به موفقیتی دست یابند، با مشاهده لکنت ظاهری افراد، مدعی درمان این عارضه می شوند.
3. کودک درون
کودک درون انسان فقط موجب نشاط و سرزندگی او نمیشود، بلکه با آن به ثبات و تعادل روانی دست میابد. هر وقت که ما از کودک درون خود دور میشویم، تعادل و ثبات روانی خود را از دست میدهیم و پی در پی و بی جهت در صدد اثبات خود هستیم، زیرا مرکز ثقلمان را گم کرده ایم. یک گفتار درمان اگر به تمام اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان مجهز باشد، بدون کودک درون پر شر و شور خود، نخواهد توانست رابطه لازم و مناسب درمان گر – درمان جو را ایجاد کند.
5. توانایی از دید او نگریستن
برخوردهای دلسوزانه ولی مخرب برخی خانواده ها با فرزند دارای لکنت زبان: “هر وقت خواستی گیر کنی یک نفس عمیق بگیر و صحبت کن. عزیزم تو که به این خوبی صحبت میکنی، پس چرا با عمو منصور گیر میکنی؟ ببین، وقتی میخوای حرف بزنی، اول فکر کن بعد دهان باز کن. خانم روانشناس چی گفت؟ گفت هر روز جلوی آینه با خودت حرف بزن. مگه گفتار درمان نگفت صداها را بکش و جلوی آینه کتاب بخون. سعی کن وقتی میخوای حرف بزنی آروم باشی، ریلکس. هی نگو نمیشه فایده نداره، پاشو تمرین های دایی علی را انجام بده.”
گفتار درمانی که بتواند دنیا را از دید درمان جو بنگرد و عوارض و چرخه لکنت زبان را در گفتار و رفتار وی ردیابی نماید، بی تردید سعی نمی کند به درمان جو تلقین، کلمات قصار و فرمول تزریق نماید. شاید جملات دلسوزانه فوق از دید افراد بدون لکنت زبان خیلی عادی جلوه کند، ولی آیا میدانید از دید جوان دارای لکنت زبان چه معنای دردناک و عمیقی دارد؟
6. مصلحت و دروغ
گاهی هنگام تغییر دیدگاه ها، شرایط یک درمان جوی ایجاب می کند، که گفتار درمان همه واقعیت را به زبان نیاورد، ولی بزرگترین ضربه به رابطه درمان گر و درمان جو هنگامی است که درمان گر به درمان جوی خود دروغ می گوید.
یکی از مثل های پدرم که در سنین کودکی وارد مغز استخوان من شده چنین است: « در بازار پارچه بغداد تاجری در حال خرید بود و آن ها را بار شتر می کرد و مردی ناظر این داد و ستد بود. تاجر به فروشنده گفت ” من پول همراه ندارم ریشم را گرو می گذارم تا دفعه بعد ” تاجر دستمال و شانه ای از جیب در آورد و آنقدر ریش را شانه زد تا یک تار ریش روی دستمال افتاد. آن را به امانت نزد فروشنده گذاشت و رفت. مرد ناظر با خود گفت ” چه کسب خوبی! ” او هم پیش رفت و چندین طاقه پارچه را بار شتر کرد و گفت ” من هم پول ندارم ریش گرو می گذارم ” آنگاه چنگی به صورت خود کشید و یک دسته ریش را در حالی که خون از صورت او سرازیر بود، به فروشنده تحویل داد. در اینجا فروشنده نگاهی به مرد انداخت و گفت ” تو که به صورت خود رحم نکردی چطور میتوانی به مال من رحم کنی” »
شبیه سازی:
سال ها پیش با یکی از دوستان گروه درمان که در رشته مهندسی پزشکی تحصیل کرده بود، در مورد ساخت نرم افزاری صحبت می کردیم که بتواند با شبیه سازی انواع ارتباطات، به درمان لکنت زبان کمک کند. از ایشان درخواست کردم، نرم افزاری بسازند که جای ارتباطات عادی و روزمره را برای درمان جویان بگیرد. برای مثال، درمان جو وارد فروشگاهی می شود و از فروشنده پرسشی می کند و او بر اساس پرسش، پاسخ میدهد.
در این گفتگوها بودیم و من مرتب به تاثیر این روش شبیه سازی در درمان لکنت زبان می اندیشیدم. مرتب مجسم می کردم که اگر درمان جو به جای ارتباط عادی و روزمره یعنی همان نوع ارتباطاتی که سبب لکنت زبان در اون شده است، اگر در نرم افزار این مکالمات را انجام می داد ،
- آیا امکان موفقیت خواهد داشت؟
- آیا می تواند در این ارتباط مجازی مسیر درمان را طی کند؟
شوربختانه پاسخ منفی بود. چرا که فقط تعریف جامع وعلمی لکنت می تواند روش درمان صحیح را به ما نشان دهد.
لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان یک عادت شرطی شده ارتباطی است. یعنی در شرایط ارتباطی خاص، ذهن ما دچار آشفتگی و عدم تعادل می شود. در این نرم افزارها ارتباطات عادی و معمول وجود ندارد. همین کافی است که دیگر دست از شبیه سازی برداریم.
وقتی به تعریف جامع و علمی لکنت دست یابیم، دیگر بسوی روش های من درآوردی و غیر علمی مانند شبیه سازی کشانده نخواهیم شد.
اصل چهارم درمان لکنت زبان از اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان
مشخصات درمان جو
سه چهار جلسه طول میکشد تا گفتار درمان با تست و محک زدن درمان جو و ارتباطات او با خانواده خود، در ضمن مشورت با دوستان گروه درمان، تشخیص دهد که آیا او میتواند مسیر درمان را طی کند یا نه.
آنچه ارزیابی ها را دشوار میسازد، تفاوت گفته های درمان جو با واقعیت است؛ و گفتار درمان باید بتواند واقعیت را از دل گفته های او بیرون کشد. باید در نظر داشت که موضوع دروغ گویی و راست گویی نیست، بلکه فشارهای ممتد و کمر شکن عوارض لکنت زبان، موجب برهم زدن منطق و معیار شخص می شود.
بخشی از یک نمونه ارزیابی:
سوال: لکنت زبان شما از کی شروع شد؟
جواب: کلاس سوم دبیرستان.
سوال از مادر: خانم از کی شروع شد؟
جواب: ضمن اینکه به پدر زیر چشمی نگاهی میکند، سه چهار ساله که بود داشت ولی خیلی کم بود.
نتیجه 1 : در جلسات بعدی دو نکته باید بررسی شود:
- آیا جوان می تواند مشکل خود را بپذیرد یا پنهان کاری را ترجیح خواهد داد؟
- آیا پدر هم لکنت دارد؟
سوال: لکنت زبان چه مشکلاتی را برای شما به وجود آورده است؟
جواب: مشکل زیادی که به وجود نیاورده.
سوال توسط دوستان گروه: پس چرا آمدی اینجا؟
جواب: من این را یک نقص نمیدانم گفتم اگر بشه بهتر است.
نتیجه 2 : احتمال عدم پذیرش در این جوان بیشتر میشود
سوال: رابطه شما با پدر و مادرت چطور است؟
جواب: با مادرم که خیلی خوبم.
سوال: و با پدرت؟
جواب: نمیدونم، از خودش بپرسید. ( در اینجا پدر خود را کمی جمع و جور میکند )
نتیجه 3 :
اگر پدر هم لکنت داشته باشد، احتمالا به علت پنهان کاری های خود و دخالت ناآگاهانه در زندگی فرزند، نمیتواند با او رابطه خوبی برقرار کند. در چنین شرایطی گفتار درمان نباید اجازه دهد که پدر در فشار روانی قرار گیرد.
سوال: ما دوست داریم خودت تعریف کنی؟
جواب: زیاد جالب نیست، آخه هی گیر میده
سوال از مادر: در خانواده شما کس دیگری هم لکنت دارد.
جواب: با مکث معناداری والا تا اونجا که من میدونم نه.
نتیجه 4:
تمام دوستان گروه درمان از رفتارهای پدر متوجه پنهان کاری های او شده اند و همه می دانند نباید واکنشی از خود بروز دهند. در جلسات بعدی بهتر است جوان به تنهایی و بار دیگر به همراه مادر مراجعه نماید. گفتار درمان باید بتواند به این نتیجه برسد که آیا مادر میتواند مدیریت درمان را در منزل به عهده بگیرد و از دخالت های احتمالی پدر جلوگیری نماید و …. تا اینجا هدف آن بود که چگونه میتوان مشخصات واقعی درمان جو را به دست آورد. حال ببینیم یک درمان جو برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان باید دارای چه مشخصاتی باشد.
مشخصات درمان جوی لکنت زبان
1. پذیرش مشکل خویش
بیشترین عامل عدم مراجعه افراد دارای لکنت زبان به کلینیک گفتار درمانی، همین عدم پذیرش است که یکی از واکنش های تودرتوی این عارضه میباشد. اغلب چندین فاکتور ریز و درشت باید دست در دست یکدیگر بدهند تا درمان جو بتواند اولین گام در درمان لکنت زبان، که همان پذیرش مشکل خویش است را بپذیرد. پذیرش لکنت زبان موهبتی است که گاه اندکی، گاه ده ها سال و گاه تا آخر عمر به طول می انجامد. اغلب کسانی که اسیر عدم پذیرش هستند، هر گاه نیاز مهمی حس کنند به کلینیک گفتار درمانی مراجعه می کنند و بعد از چند جلسه به همان زندان عدم پذیرش که به آن عادت کرده اند پناه می برند.
2. درک و بینش معقول
گرچه پکیج لکنت زبان به منطق و معیار شخص آسیب میرساند، اما این آسیب زائیده عوارض لکنت او میباشد. در جلسات تست مقدماتی، گفتار درمان با مشورت دیگر دوستان باید بتواند به این نتیجه برسد که اگر عوارض لکنت زبان شخص اصلاح شوند، آیا منطق و معیار او در ارتباطات گوناگون به حال عادی باز خواهد گشت؟ و آیا درک و بینش او با دوستان گروه درمان همخوانی خواهد داشت؟
هنگامی که همه اعضای گروه درمان افرادی با فرهنگ و آگاه هستند، نباید اجازه داد فردی که از خط قرمز ادب و روابط اجتماعی رد شده اند، به گروه بپیوندند.
3. درک عوارض لکنت زبان
اگر درمان جو کل مشکلات خود را در اندامهای گفتاری ببیند و نتواند عوارض لکنت زبان را در خود حس کند، برای طی مسیر درمان که مسیری پر پیچ و خم ولی بسیار شیرین است، انگیزه کافی نخواهد داشت. اغلب درمان جویان از طریق اطلاعات نادرست رسانه ای تصور میکنند که هدف از درمان رسیدن به گفتار روان است. بنا بر این، مانند داروی بی حسی، به دنبال روشهایی میگردند بدون زحمت، سریع و بدون درد که آنها را هر چه زودتر به رویای رنگی درمان شده ( تصور درمان ) برساند.
4. انگیزه معقول
انگیزه معقول یعنی وقتی از جوان پرسیده میشود هدف شما از درمان چیست؟ پاسخ میدهد «
- میخواهم از شر لکنت و عوارض آن خلاص شوم،
- میخواهم مانند بقیه مردم زندگی کنم،
- میخواهم بدون تنش و اضطراب با اطرافیان خود ارتباط داشته باشم،
- دوست دارم به زندگی طبیعی باز گردم و …. ».
با انگیزه نامعقول چنین پاسخی دریافت خواهیم کرد: « میخواهم خوب شوم تا به مدیریت شرکت برسم، میخواهم ازدواج کنم و نمیخواهم جلوی خانواده همسرم کم بیاورم و …. » همانطور که میبینید، هدف کلی شخص معقول، آزادی از زندان لکنت است. انگیزه ای که بتواند مسیر درمان را به پایان برساند، بر پایه « خود » استوار است. وقتی درمان جو از زندان آزاد شد، هم میتواند یک مدیر بزرگ شود و هم ازدواج بدون دغدغه داشته باشد و ….
“انگیزه ای که بر هدف خاصی متمرکز باشد، نشان از واکنش لکنت زبان شخص دارد.”
5. امکانات شخصی و خانوادگی
- آیا درمان جو توانایی رفت و آمد مرتب به کلینیک گفتار درمانی را دارد؟
- آیا مکان مناسبی برای زندگی و انجام تمرینات را دارد؟
- آیا زمان کافی برای طی مسیر درمان دارد آیا خانواده میتواند او را از نظر مالی و ارتباطی حمایت کند؟
فاکتورهای فوق گر چه کاملا ضروری به نظر میرسند، ولی درمان جویانی دیده شده اند که کمتر از آن ها بهرمند هستند، و با نیروی عشق به آزادی و ایمان به درمان، کل مسیر را با موفقیت به پایان رسانده اند.
5. اصل پنجم از اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان
هدف درمان لکنت زبان در بزرگسالان
بسیاری از اعضای گروه درمان با آموزش صحیح تنفس و اجرای تکنیک های گفتاری در همان هفته های اول ، توانایی آنرا می یابند که مانند افراد بدون لکنت صحبت کنند.
ولی آیا رسیدن به گفتار روان پایان راه است؟ گفتار روان حتی مقدمه درمان لکنت زبان محسوب نمیشود. زیرا بدون اصلاح و بازسازی دو جنبه دیگر درمان ( لکنت ذهنی و دیدگاهها ) هیچگونه پایداری در گفتار روان نخواهیم داشت و بازگشت به گفتار سابق حتمی است. یک متخصص گفتار درمانی باید بداند که هدف از درمان چیست و در شرایط مختلف مسیر، هدف را برای درمان جوی دور شده از راه بازگو نماید.
فشارهای روانی:
اگر فشارهای روانی درمان جو دارای لکنت زبان را در نظر بگیریم: خواستن ها و نتوانستن ها، احساس متفاوت بودن ها، چون و چرا و نشخوار فکری، محدودیت ها و بغض ها، دانستن ها و نگفتن ها، دریافت نگاههای ترحم و حقارت، و از این ها گذشته، اگر بخواهیم تحمل بار سنگین تهمت هایی ( ضایعه مغزی، عصبی، ژنتیکی و … ) که توسط متولیان لکنت زبان به آنان وارد میشود، و یا اقدام های ناموفق درمان گرانی که با تکیه بر همین دیدگاهها، موجب ناامیدی و رانده شدن آنها به سوی بیراهه های درمانی همچون روان درمانی، دارو درمانی، هیپنوتیزم، شبیه سازی ذهن و … را به آن اضافه کنیم، خواهیم دید که پکیج لکنت زبان بسیار گسترده تر از آن است که بتوان آنرا در اندامهای گفتاری جستجو کرد. آیا چنین مشکلات ریشه داری میتوانند در کوتاه مدت و سریع اصلاح شوند؟ آیا این مشکل پیچ در پیچ میتواند به دست درمان گر جوانی که هنوز خود را نشناخته، اصلاح و بازسازی شود؟ آیا با رسیدن به گفتار لغزنده درست است که درمان جویان را درمان شده گان بنامیم؟ آیا درست است که گفتار در حال تصور درمان او را ضبط و پخش کنیم؟ آیا با اندازه گرفتن و متراژ لکنت ظاهری شخص که مرتب در نوسان است، میتوان عوارض فوق را اصلاح نمود؟
هدف درمان لکنت زبان در بزرگسالان باید بر واقعیت کل مشکل استوار باشد و کل مشکل یعنی:
- آنچه که در حافظه شخص بر اثر تجربه ها و آموخته های منفی و آسیب دیده ثبت و ضبط گردیده است.
- عوارض و واکنشهای تو در تویی که این آموخته ها در شخص پدید آورده و اغلب به صورت یک فرایند شرطی شده عمل میکنند. بنابراین، عمل لکنت کردن ( لکنت ظاهری ) فقط بخشی از واکنش آموخته های آسیب دیده است و حرکات اضافی، واکنشی به اسپاسم تارهای صوتی و عمل لکنت کردن می باشد.
تصور کنید جوانی با آگاهی و انگیزه درمان بسیار قوی، در ارزیابی های کلینیک گفتار درمانی برای طی مسیر درمان مناسب تشخیص داده شد، سپس گفتار درمان و درمان جو مقابل یکدیگر قرار گرفتند.
- حال گفتار درمان برنامه درمانی خود را از کجا میخواهد شروع کند؟
- از آسیب، که در تجربه های آموخته شده شخص نهادینه شده اند؟
- یا از واکنش لکنت کردن و تلاش برای رسیدن به گفتار روان؟
آنچه من به تحقیق، تجربه و شهادت ۸۵۰ تن افراد بهبود یافته در طی چهار دهه آموخته ام این است که مسیر درمان باید شامل سه جنبه درمان زیر باشد: 1. جنبه لکنت ظاهری 2. جنبه لکنت ذهنی 3. جنبه اصلاح و بازسازی دیدگاهها و ارتباطات ( کتاب راز لکنت زبان ) که لازم است برنامه درمانی درمان جو با بهره گیری از ابزارهای درمان و ابتکار خاص گفتار درمان، بر پایه همزمان هر سه جنبه استوار گردد.
ابزارهای درمان
1. اصلاح تنفس ( با هدف تنظیم اختیاری دم و بازدم ) 2. آموزش تکنیکهای گفتاری ( که حتما باید از شیوه گفتار طبیعی برداشت شده باشند. هر گونه گفتار غیر عادی و غیر طبیعی مانند تولید /ه/ در اول کلمات، به علت غیر قابل اجرا بودن، تاثیر منفی در روند درمان خواهد داشت ) 3. گروه درمان هدفمند و منسجم ( شامل جمعی از جوانان همخوان با یکدیگر ) 4. مربی ( هرگز بدون مربی یا راهنمای درمان لکنت زبان، درمان جو نخواهد توانست راه را از چاه تشخیص دهد. بارها گفته ام که چیزی به نام خود درمانی در موضوع لکنت زبان واقعیت ندارد. )
وظایف گفتار درمان در درمان لکنت زبان در بزرگسالان
- فاصله بین گفتار درمان و درمان جو به صفر برسد، ولی از صفر پائین تر نیاید.
- یک گفتار درمان حرفه ای هیچگاه با روپوش سفید و غیر سفید ظاهر نمی شود.
- گفتار درمانی که به ماهیت لکنت زبان آگاه است، هیچگاه از توصیه، دستورالعمل و تلقین استفاده نمی کند. دیده میشود که گفتار درمانی در یک جلسه نیم ساعته، هر سی دقیقه را برای درمان جو صحبت می کند و خداحافظی تا جلسه بعد. در این رابطه، این گفتار گفتار درمان است که تقویت خواهد شد نه گفتار درمان جو. و در جلسه بعد « آیا دستورالعمل های مرا اجرا کردی؟ »
- گفتار درمان باید همیشه مراقب ارتباطات در گروه درمان باشد و آنرا در حد امکان بدون دخالت مستقیم کنترل نماید. برعکس زندگی زنبورها و موریانه ها که ملکه در راس و مرکز قرار دارد، در مسیر درمان، این گروه است که در راس قرار می گیرد و اعضاء در حفظ آن میکوشند؛ همان طور که ماهی، خواهان آب زلال است.
- در طول مسیر درمان، همه ارتباطات، همه رفتارها، همه تمرین ها و همه تکنیک های گفتاری باید به طور طبیعی اجرا شوند.
- روند طی مسیر درمان باید طوری باشد که درمان جو از آن لذت ببرد.
درمان لکنت زبان در بزرگسالان انتها ندارد، زیرا خوب بودن انتها ندارد. درمان یعنی به تعادل رسیدن، زندگی بدون واکنش، آسایش، امید داشتن، یعنی ثقل ما بر روی خودمان باشد. برای این صفات نمی توان حد و مرزی ترسیم نمود. اولین حرکت درمان جو به سوی آزادی از زندان لکنت زبان، درک این واقعیت است که او هیچگونه اختلال یا ضایعه جسمی ندارد. آقای مهندس براتی: برای من درمان یک نقطه و محل رسیدن نیست، برای من یک مسیر در حال حرکت است. من آنچه را که در توان داشتم، سعی کردم در مقاله اصول درمان لکنت زبان در بزرگسالان به درمان گران گرامی عرضه نمایم.
درمان لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان
گاهی در گشت های اینترنتی مربوط به رشته گفتار درمانی با مقالاتی روبرو می شویم، که حکایت از سرگردانی موضوع لکنت زبان دارند. چرخه ای معیوب و بی محتوا که مخاطبین خود را به سخره می گیرد. به تیتر و عنوان مقاله ها رنگ مشتری پسند میزنند، ولی هدف آنها به جای حل مشکل، حرافی و پیچاندن نیازمندان به درمان است. عنوان مقاله، کلمات نا مانوس و بی محتوای « درمان لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان » است. ولی غیر از حرف های بی اساس تکراری و سلیقه های شخصی وارونه، سخنی به میان نمیآید. به خلاصه ای از این نمونه ها بپردازیم:
خبرگزاری ایسنا
« لکنت زبان در هر سنی ممکن است برای فرد رخ دهد. این اختلال گفتاری بیشتر در کودکان شایع است و در سنین پایین درمان آن سخت است. اما در کودکان بالای شش سال و بزرگسالان ممکن است بدون درمان خاصی لکنت برطرف شود. »
نقد
1- آن لکنت زبانی که من و شما می شناسیم، فقط در سنین 2 تا 5 سالگی کودکان طبیعی میتواند به وجود آید. اگر در بزرگسالی رخ دهد، در گروه شبه لکنت ها و به نام لکنت هیستریک hysterical stuttering خواهد بود. 2- این عارضه یک اختلال گفتاری نیست، بلکه یک اختلال ارتباطی است. 3- بسیار دیده میشود که کودکان زیر 5 سال، بدون هیچ برنامه درمانی و فقط با تغییر الگوی گفتاری خود، بهبود می یابند، ولی محال است بزرگسالان بتوانند بدون طی مسیر درمان، بهبود یابند.
مشاوره گفتار درمانی
مشاوره با کارشناس گفتار درمانی در کلینیک دکتر فرهمندپور
« به گزارش سرویس بازار ایسنا، بنابر اعلام سایت سابلیمیران، لکنت زبان در بزرگسالان یکی از موارد شایعی است که ممکن است هر فردی به آن دچار شود و سن و جنس خاصی را در بر نمی گیرد. »
نقد
1- استناد به یک سایت غیر تخصصی!! آیا در ایران هیچ گفتار درمانی وجود نداشت که از منابع غیر تخصصی مانند این سایت اطلاعات گرفته شود؟!
سایتی که مدعی درمان از 0 تا 100 کلیه مشکلات بشری با تلقین است! سایتی که ناآگاهانه مقالات، آرم عوارض لکنت زبان و چرخه لکنت را به نام خود مهر میزند!
2- لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان اصلا شایع نیست و حتما عامل سنی در آن مطرح میباشد.
روش های درمان لکنت زبان در بزرگسالان
در درمان لکنت زبان از روش‌های مختلفی استفاده میشود که برخی از این روش‌ها مبتنی بر کنترل و نظارت بر سرعت گفتار بوده و برخی دیگر مبتنی بر اصلاح گرفتگی زبان است. در روش کنترل سرعت گفتار، از جملات کوتاه استفاده میشود و فرد سعی میکند با سرعت پایین جملات را بیان کند. هر چقدر سرعت بیان پایین باشد، فرد راحت‌تر میتواند کلمات را ادا کند. همچنین در این روش حروف صدادار کشیده بیان میشود تا درمان جو بدون وقفه حرف بزند. در روش فوق تنفس نیز کنترل میشود و با تنظیم تنفس شرایط گفتار فرد بهبود می‌یابد. در روش اصلاح گرفتگی زبان، سعی میشود گفتار و بیان شخص اصلاح شود و با کاهش اضطراب و ترس درمان جو درمان را در چهار مرحله (کشف و شناسایی – از بین بردن حساسیت – اصلاح و تثبت ) به سرانجام می‌رسانند.
نقد:
1- اول، دریغ از حتی جمله ای که با واقعیت درمان همخوانی داشته باشد. 2- ای کاش که درمان در همین چهار فرمول خلاصه میشد! ساده بینی غیر کارشناسانه ای که ممکن است درمانجو را به رویای شیرین ببرد. ولی چه گره ای از او باز خواهد شد؟!
مراحل درمان لکنت زبان ناگهانی بزرگسالان
1- بررسی لکنت زبان، شخصیت و رفتار فرد.
2- واکاوی شکل مواجهه فرد با لکنت زبان خود، محیط اطراف، اعضای خانوادگی و اعضایی که به دنبال درمان هستند.
3- واکاوی امکانات رفت‌وآمدی، مجموعه علایق و اهداف، شیوه و منش زندگی و نیز میزان جدیت و پیگیری فرد و اعضا اصلی وابسته به او.
مراحل فوق به دنبال کشف دو عنصر است :
• تجربه و ارتباط فرد با اعضای هم‌تیمی خود برای درمان
• تصمیم‌گیری گروهی و تخصصی نسبت به صلاحیت فرد برای درمان »
نقد
این نویسنده سعی کرده بدون نام بردن از رشته گفتار درمانی، با پس و پیش کردن کلمات و تقلید کور از مقاله « درمان لکنت زبان در بزرگسالان از آغاز تا پایان » این وبسایت، مطلب بالا را جمع آوری کند! ولی پرسش این است که یک متخصص خبری چرا باید مقاله خود را از منابع غیر علمی و غیر تخصصی برداشت نماید؟ به این ترتیب، یکی از نابسامانی های عارضه لکنت زبان، مربوط میشود به رسانه هایی که فرصت کافی برای انتخاب مقالات خود ندارند…
من هم دچار مشکل لکت زبان بودم و با روش‌های تمرین کلامی و تکنیکهای تنفسی تونستم خیلی پیشرفت کنم. به بقیه هم همیشه توصیه میکنم اگر این مشکل رو دارن صبور باشن و راهکار های درمانی رو کامل طی کنن.
عزیزم درمان لکنت با تمرینهای تکنیکی به پایداری نمیرسد، درمان واقعی با فعالیت در گروه درمان بدست می آید.
بی نظیر و بی همتا بود دکتر جان، به خصوص پیامنامه ها که ما را دلگرم کرد. هنوز وقتی عصبی میشه یا خواهرش اذیت میکنه، یه خرده بهم میریزه. نمیدونم این میشه لکنت یا همون تپق معمولیه؟
وقتی خواهرش اذیت میکنه، فیلمشو بگیر برام بفرست ببینم. ولی فکر نمیکنم دیگه مشکل لکنت داشته باشه.
سلام. من از کلاس سوم لکنت زبان دارم وـالان که کلاس نهم هستم لکنت زبان دارم و واقعا اذیت میشم و چون در یکی از شهر های دور از تهران هستم نمیتونم خودمو درمان کنم اگه میشه راهنمایی کنید چیکار کنم
علی جان از رنجی که میکشی کاملا آگاهم و متاسفم، ولی در این سن بدون حضور در گروه درمان و طی کردن مسیر درمان لکنت، نمیتونی به هدفت برسی. اولین قدم اینه که با خوندن کتاب راز لکنت زبان اطلاعاتتو زیاد کنی. میتونی دانلود هم بکنی.
سلام من 29سال دارم از بچگی لکنت داشتم خواهرم الان 34ساله داره ولی از من کمتر من. وقتی خیلی استرسی میشم شدید میشه تو مدرسه هیچ وقترو خونی کتاب میشد من نیم خط می‌خوندم گاهی اوقات نمیخوندم چون همیشه میخرم می‌کردند این خیلی منو آزار می‌داد برای همین زیاد تو جمع حرف نمی‌زنم رو خونی زیاد انجام دادم فایده نداشته برای همین نمیخوام ازدواج کنم خانواده شوهر منو مسخره کنن
خیلی متاسفم عزیزم/ ولی متوجه نشدم برای درمان لکنت چه تصمیمی دارید؟
سلام آقای دکتر
روح الله فتاحی 34 ساله از کرمانشاه
فک کنم نزدیک به 25 ساله که لکنت دارم.
خیلی از روزهای این 25 سال به قدری اذیت شدم که غیر قابل وصف کردنه.
گفتار درمان از کرمانشاه که ازش شناخت داشته باشید سراغ ندارید؟؟؟؟
من کتاب راز لکنت زبان شما رو خواندم.
بهتره به گفتار درمانی مراجعه کنید، گفتار درمانی که گروه درمان منظمی داشته باشه، میتونه بهترین گزینه باشه.
سلام آقای دکتر
عرض احترام
34 سالمه از کرمانشاه
فک کنم نزدیک به 25 ساله که لکنت دارم.
آیا درمان قطعی داره؟؟؟
گفتار درمان معتبر از کرمانشاه سراغ دارید؟؟؟؟؟
شوربختانه کسی را نمی شناسم! ولی عاقلانه ترین اقدام اینست که به گفتار درمانی مراجعه کنید که دارای یک گروه درمان باشد.
سلام من نمیشه گفت لکنت زبان دارم بلکه خیلی تند حرف میزنم و بعضی موقع تو بعضی حرفا مثلا کلمه های م د ن ه خیلی بد میگم یعنی مثلا اینارو انقد تند میگم خودمم نمیفهمم چی میگم ولی مثلا بعضی موقع ها میخوام تو حرفم بگم ماشین میگم ماماماشین میشه بگید چی کار کنم فیلماتونم دیدم ولی تاثیری نداشت
عزیزم لکنت یا کلاترینگ با مطالعه کتاب بهبود پیدا نمیکنه، باید به گفتار درمانی مراجعه کنید.
سلام ، خسته نباشید
من ۱۸ سالمه و از حدود ۵ سالگی لکنت دارم ، من شرایط و امکان حضور در تهران رو اصلا ندارم میخواستم بدونم امکان درمان انلاین و غیر حضوری وجود داره ؟
سلام آقای دکتر
من ۲۸ سال سن دارم
من موقع صحبت کردن با افرادی که اکثرا از مدیران در حوزه کاری من هستند دچار لکنت اکثرا در ابتدای صحبت و معمولا روی کلمه “سلام جناب مهندس” گیر میکنم بعضی اوقات روی حروف س ، م و ب گیر میکنم.مثلا عمران
خودم به این نتیجه رسیدم باید سرعت بیانم را کاهش دهم
ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
من مشهد ساکن هستم اگر متخصص درمان لکنت خوب برای حل مشکل من تو مشهد شناخت دارید ممنون میشم آشنا بفرمایید
پیشاپیش از لطف شما سپاسگذارم?
بهنام عزیز اینرا بهتر است خود شما تحقیق بفرمایید/ هر درمانگری که گروه درمانی لکنت زبان داشت، میتواند مفید باشد/ لطفا نتیجه را هم برایم بنویسید.
سلام اقای دکتر، بنده چون کرمان هستم امکان مراجعه حضوری ندارم.
گفتار درمان شهرستان کرمان کسی رو میشناسید معرفی کنید؟
با تشکر
بی تردید در کرمان گفتار درمانهای بسیار خوبی داریم، میتوانید از آنها کمک بگیرید.
ب نظر شما دکتر عزیز من پایه 12انسانی اواخر سال برا کنکور درس میخونم باید چیکار کنم با این لکنت زبان.
و تا ب حال گفتار درمانی هم نرفتم/
پیشنهاد شما چیه؟
با تشکر
درمان لکنت زبان با راهکار و توصیه و سفارش به دست نمی آید، به مسیر درمان نیاز دارد که اولین لازمه آن، پذیرش لکنت است. حالا عزیزم پیشنهاد شما چیه؟
سلام خدمت جناب آقای دکتر ک دارن واقعا لطف بسیار بزرگی به ماها میکنند
دکتر جانم من لکنت زبان دارم و گاهی اوقات نمیتونم حرفی را بزنم اگر چه همیشه ودائمی نیست.
اگر یه راهکاری برای من دارید لطف ارائه بدین چون وضعیت عصیان اوری هستش آدم رو به فلک می کشونه وقتی بخواد حرفی رو بزنه ولی مانعش بشه گاهی اوقات هستش تا وسط حرفی میرم دوباره نمیتونم اون رو بگم در کل بخوایم حسابش کنیم مایه تباهی و شرمساری آدم میشه
راستش من منظور شما را درک نمیکنم. لکنت به درمان نیاز داره نه راهکار. اگر شما مشکل را پذیرفته بودید، لازم نبود اینطور خودت را اذیت کنی…
سلام، من۲۲ سالمه.ازبچگی لکنت زبان دارم.تاحالابه گفتاردرمانی مراجعه نکردم چون امیدی به بهترشدن نداشتم.البته نسبت به اوایل الان خیلی بهترم ولی خیلی وقتها در شروع کلمات مشکل دارم.این لکنت باعث شده که نتونم زیاد توی جمع باشم وحتی برای آینده شغلیم هم میترسم. باخوندن مطالب شماامیدوارشدم. ولی هنوزاین سوال توذهنمه که تواین سن ایا درمان میشه یانه؟؟
سحر خانم نکنه در 22 سالگی احساس پیری داشته باشی. گروه درمان لکنت زبان بزرگسال از 18 تا 120 سالگی است. ولی به شرط آنکه فاکتورهای درمان را دارا باشید – این فاکتورها را میتوانید از مطالب کتاب راز لکنت زبان و مقالات این وبسایت گفتار درمانی استخراج نمایید. – موفق باشید
با سلام، با تعاریفی که شما از لکنت دارید غیر ممکنه که درمان نشه. لکنت رو یک عادت شرطی شده تلقی کردید که البته بنظر من هم همینه. بی صبرانه منتظرم موقعیتش پیش بیاد که بیام پیشتون، تا شاید برای این مشکل من هم چاره ای پیدا شد… ترم چهار برقم و لکنت خیلی آزارم میده و میترسم آینده شغلیم و احساسیم رو به خطر بندازه.
مهندس جان محال است کسی بتواند ادعا کند که « لکنت زبان نتوانسته روی من تاثیر زیادی بگذارد » – عزیزم شما تنها نیستید، هر کسی در هر مقامی که باشد، از این عارضه رنج فراوان میبرد.
سلام جناب دکتر. من دانشجو هستم و 20 سالمه.از 3 یا 4 سالگی به خاطر تقلید کردن از نوع صحبت کردن یکی از اقوام که خیلی لکنت داشت و داره دچار لکنت شدم.کتاب راز لکنت زبان و مطالعه کردم و چون دانشجوی دانشگاه بوعلی سینای همدان هستم نمیتونم هر هفته بیام تهران و درمانم و زیر نظر شما آغاز کنم. با توجه به اینکه لکنت ،خود درمانی و درمان از راه دور نداره، درمان رو از همین شهر همدان زیر نطر یک گفتار درمانگر شروع کردم.نظرات دوستان و خوندم. راستش خیلی سخته که لکنت داشته باشی و بخوای به همه چی امیدوار باشی ولی طبق گفته های شما میشه با درمان لکنت شروعی دوباره داشت. اگر دوستان اظهار نا امیدی میکنند از کلافگیه…اگر تابستون بیام تهران میتونم ادامه درمان و زیر نظر شما طی کنم ؟؟راستش با حرفای شما و حرفای گفتار درمانگر خودم خیلی امیدوار شدم.امیدوارم پاسختون به سوالم مثبت باشه.با تشکر
رضا جان به نظرم بهتر است با همان گفتار درمان شهر مقدس همدان ادامه دهید؛ چرا که ایشان توانسته اند نور امید را در شما بوجود اورد.
رضا جان به نظرم بهتر است با همان گفتار درمان شهر مقدس همدان ادامه دهید؛ چرا که ایشان توانسته اند نور امید را در شما بوجود آورند و آنرا ادامه دهند.
سلام مادرم در سن هفتاد سالگی دجار افسردگی شدند و الان مدتی است که لکنت زبان میگیرند موقع حرف زدن البته همیشه نه،،عادی صحبت میکنند ولی یکمرتبه زبانشون میچسبه به سقف دهان و به سختی حرف میزنن ایا این مشکل رامتخصص اعصاب و روان میتواند حل کند ؟؟ الان دارو مصرف میکنند
مریم خانم مخلص فقط کمی اطلاعات در مورد لکنت زبان دارم و بهتر است به گفتار درمانی های دیگر مراجعه بفرمایید.
سلام منم از 5سالگی دچار لکنت شدم اوایل خیلی خیلی شدید بود ولی الان کم شده البته الان 36 سالمه ولی همه اعتمادبه نفسمو تو همه مراحل زندگی ازم گرفته و اینو یه نقص میبینم واسه خودم من بندرعباسم و امکان حضوری اومدنم نیست ویا نمیدونم اگه بشه کی بتونم بیام خوب تکلیف من چیه واسه درمان من واقعا میخوام از شر این لعنتی خلاص بشم میخوام مثل همه آدما بدون ترس صحبت کنم تو هر جمعی که میخوام واقعا راهکارتون چیه؟
عزیزم من کاملا درکت میکنم ولی بفرمایید چه کاری از دست مخلص برمی آید؟ شاید بهترین کار این باشد که به گفتار درمانی بندر عباس مراجعه کنید- موفق باشید
سلام من 47 سال دارم خیلی هم زجر کشیدم و تمام استعدادم از بین رفت خیلی با هوش بودم اکنون مهندس هستم ولی می تونستم خیلی موفق بشم در این سالها برای خودم یه قانون درست کردم به نام ماکت که مخفف مکث برای هر سیلاب – ارامش و شل صحبت کردن – کشش که کلمات را کمی کشیده صحبت کنم – تنفس که هوا را خوب نگهدارم و کم نیارم و شکمی تنفس کنم بصورت کلی روش بدی نبود یا علی
مهندس جان از رضایت شما در مورد /ماکت/ خوشنود شدم، ولی فراموش نکنیم که دم باید دیافراگمی باشد نه شکمی. با بهترین آرزوها
سلام شوهر من ۳۱ ساله هست و لکنت داره من هرگز نتونستم ازش بپرسم که علت لکنتش چی بوده؟ خانوادش گفتن غرورش جریحه دار میشه… آیا روشی هست که با اون بشه بدون اینکه به روی همسرم بیارم که لکنت داره، مشکلش رو حل کنم؟ تا حالا با هم در این باره حرفی نزدیم.
محبوبه خانم میدانم که کار خیلی سختی پیش رو داری ولی تا زمانی که با او در مورد لکنتش صحبت نکنی نمیتوانی کمک موثری داشته باشی.
رضا جان به نظرم بهتر است به همان گفتار درمانی مراجعه بفرمایید. اینکه گفتار درمانی بتواند اینگونه طی ماهها به درمانجوی تحصیلکرده خود نزدیک شود و در او احساس رضایت به وجود آورد، بی تردید گفتار درمانی است که در حال طی مسیر درمان با شماست. برای شما و همکار عزیزم آرزوی سرافرازی دارم
باسلام و درود.ممنون باید باشیم که همچین امکانی برای بیان مشکلات و مشاوره گرفتن تدارک دیدین.من 23 سالمه و دانشجو هستم.مشکل من برمیگرده به دوران دبیرستان که فهمیدم یه مشکی تو گفتارم دارم.قبل اونو نمیدونم که داشتم یا نه.وقتی که فهمیدم دوم دبیرستان بود.به این مدل که خب من تو بعضی کلمات گیر میکنم یهو میبینین بعده 2 یا 3 بار میتونستم درست تلفظ کنم اونم بعده اینکه وایمیستادمو شمرده شمرده تلفظ میکردم و الا میخواستم سریع بگم خروف کلا قاطی پاتی میشد.خب من نمیتونم بهش بگم لکنت چون از اطرافیان میگن که ما اصلا متوجه نمیشیم و در ضمن همیشه هم اتفاق نمیوفته.بیشتر تو حروفی که ش ،ک دارن و یا هردو یجا هستن این مشکل بیشتر به چشم میخوره مثل شرکت خشکشویی و… و موارد دیگه ای که پیش میاد وقتایی هستش که استرس دارم،ترسیدم،عصبانیمو میخوام بحث کنم و تند تند حرف بزنم که خیلی تپق میزنم و اون حالت گرفتن زبانم اتفاق میوفته.از دبیرستان که متوجه این موضوع شدم دیگ رفته رفته اعتماد به نقسمو از دست دادمو الان شاید کم شده و کنترلی حرف میزنم ولی خب وقتی میخوام بین 2،3 نفر صحبت کنم اصلا نمیتونمو خیلی به سختی انجام میدم.این موقع ها حس میکنم که زبونم واسه چرخیدن جا نداره و نمیتونم راحت صحبت کنم.تپق به شدت زیاد دارم.بخصوص که من آذری زبان هستمو موقع فارسی حرف زدن هم شاید لهجه ندارم ولی این اتفاق تشدید میشه و خیلی سرافکنده میشم.امیدوارم بشه که مشکلم ریشش پیدا شه و این عذاب و فشار روانی و عدم اعتماد به نفسم که سالیانه ساله 8،9 سال به پایان برسه و منم بتونم لذت ببرم از راحت حرف زدن علی الخصوص که الان ساکن تهرانم و علاقه شدید به مجری گری و سخنرانی و گویندگی دارم که بخاطر این اتفاق همیشه دوری کردم.ببخشید خیلیی خیلییی طولانی شد.ممنون میشم راهنمایی بفرمایید جناب اقای فرهمند پور
داش علی گرامی اینهم راهنمایی: کتاب راز لکنت زبان را بخوان؛ اگر پرسشی برایت باقی ماند، تماس بگیر عزیزم.
سلام وقت بخیر. آقای دکتر من 25 سالم هست دانشجوی ارشدم . بدبختانه نمی تونم حرف “ر” رو درست تلفظ کنم . این حرف رو به صورت ” ی ” و گاهی هم به صورت “ک” تلفظ می کنم . من موقعی که بچه بودم یکی از دوستام اینجوری بود منم چون زیاد باهاش بودم عادت کردم منم مثل اون حرف زدم بعدا هم نتونستم دیگه اصلاحش کنم. متاسفانه تو ارشد همش سمینار و دفاع پروپوزال و این جور چیزاس واقعا دارم نابود می شم خیلی از درسم عقب افتادم. به نظرتون امکان بهبودی دارم؟ ممنون می شم راهنمایی بفرمایید
آقای مهندس گرامی، اگر مشکل عضوی نداشته باشید، معمولا هر گفتار درمانی توانایی درمان اینگونه اختلالات تلفظی را دارد. موفق باشید
سلام من وقتی تنها هستم خیلی روان صحبت می کنم ولی با کسی میخاهم صحبت کنم نمی توانم و زبانم میگیرد
ناشناس جان مطمئن باش که اینگونه نامها برای مخلص بسیار آشناست. تا زمانی که شما نتوانید لکنت زبان خود را بپذیرید، متاسفانه هیچ کاری نمیتوان برای شما انجام داد.
من خجالت میکشم که ب مامان و بابام بگم منو ببرین درمان…تبریز میاین؟؟؟
سلام . من هم لکنت زبان دارم.میخوام کاملا درمان بشم.چون بقول دوستان واقعا در رابطه های اجتماعی،روخوانی کتاب در کلاس،ارایه ها و … واقعا با مشکلات بسیاری ادم همراه میشه…ببخشید میتونین درمورد دوره های درمان ، زمانش ، و هزینش بگید…شما تبریز هم تشریف میارید؟؟؟
آیناز جان شما در تبریز بهترین گفتار درمانی ها را دارید عزیزم. میتوانید به آقای ناصر میرزایی دریانی مراجعه کنید.
سلامنوجوانی 16 ساله هستم برای درمان باید درمان بزرگسالان رو بگذرونم یا کودکان ؟
نوجوان 16 ساله در هر دو گروه باید فعالیت کند. هم گروه درمان لکنت زبان بزرگسالان و هم گروه درمان کودکان.
20 سالمه..دیگ از این همه درد و احساسی ک تو خودم ریختم و نتونستم اون هارو بروز بدم خسته شدم خیلی سخته برام تو دانشگاه با یکی آشنا شدم خیلی خانوم اما فقط از دور بهش فکر میکنم حتی جرئت هم کلام شدن با اون رو برا یک ثانیه هم ندارم یعنی من تا ابد نمیتونم ب کسی عشق بورزم.این لکنت باعث شده امیدم رو برای آینده و زندگی مشترک با کسی از دست بدم لطفا راهنماییم کنید.:(:من نمیخوام بنویسم میخوام دردامو ب زبون بیارم…
صالح جان پس چرا هنوز داری مینویسی؟! برای درمان لکنت زبان فقط یک راه است: طی مسیر درمان.
با سلام و خسته نباشید. من 21 سالمه. تقریبا 10 سالم بود که لکنتم شروع شد. اوایل کم بود اما بعد به مرور زمان بیشتر شد. روی اکثر فعالیت هایی داشتم درس، کار، روابط اجتماعی تاثیر گذار بوده و هست. اخیرا سعی میکنم زیاد تو جمع صحبت نکنم یا اگر مجبور بشم هر طوری که شده زود حرفام رو جمع و جور بزنم که نه خودم خسته بشم نه دیگران. راه های زیادی رفتم مثل گفتار درمانی، طب سنتی، روانپزشک، عطاری و… اخیرا هم یک روش درمانی مطمئن پیدا کردم که خودم از عهده هزینه هاش برنمیام. این روش ها هیچکدوم موثر نیست غیر از اینکه معجزه رخ بده یا اتفاقی بیوفته
محمد جان اگر بخوام به این گفته ها تکیه کنم، باید بگم که شما هنوز نتوانسته اید مشکل خود را بپذیرید. مگر میشود کسی به گفتار درمانی برود و حداقل %50 بهتر نشود؟! مطالب این وب سایت را بخوانید شاید نظرتان مثبت تر شد.
سلام دکتر فرهمند پور من از دوسالگی لکنت داشتم و دارم کا الآن 19 سالمه خونمون شهرستانه و تهران نیست که بیام پیش شما البته چهارسال هم رفتم پیش گفتار درمان ولی به خاطر کم تلاشی نتیجه نگرفتم حالا میتونم خودم دوباره تو خونه همه ی ادن تمرین هارو خوب انجام بدم و خوب شم یا نه باید دوباره برم پیش یه گفتار درمان
علی جان فاکتورهای بسیاری در درمان لکنت زبان نقش دارند که وجود یک راهنما و شخصی که در رشته گفتار درمانی تحصیل کرده، بسیار ضروری است. حتما به ایشان مراجعه کنید.
سلام.ما تو شهری هستیم ک گروه درمان و مرکز گفتاردرمانی اصلا وجود نداره.چیکار باید بکنیم؟
من 40سالمه از 5 سالگی لکنت دارم دنبال راه درمان خوبی می گردم
رضا جان تا خوب از نظر شما چه باشد. من همیشه به هندوانه فروش میگفتم یه هندونه خوب بده و اغلب بدش گیرم می آمد؛ ولی وقتی خودم یاد گرفتم، دیگر هندوانه بد باز نکردم. اگر اطلاعات شما با مطالعه نسبت به این عارضه افزایش یابد، خیلی بهتر است.
سلام دوستان. من سی و سه سالمه. آزمون دبیری قبول شدم و دو ماهه شروع کردم به درمان پیش گفتار درمان. پیشرفت خوبی داشتم و امروز هم تدریس آزمایشی داشتم
آقا حمید عزیز برایت آرزوی موفقیت داریم.
سلام من موقعی ک حرف میزنم از نظر خودم لکنت ندارم ولی دیگران میگویند موقع حرف زدن زبونت میگیره ینی چی خسته شدم از این قضیه
سعید جان اگر واقعا خسته شده اید، چرا به یک کلینیک گفتار درمانی مراجعه نمیکنید؟
اصلا درمانی نداره بخدا خسته شدیم حس بدیه موقع حرف زدن زبونت بگیره
تینا خانم لکنت زبان درمان پایدار دارد، ولی برای کسی که لکنت خود را پذیرفته باشد. آیا شما به این مرحله رسیده اید؟
سلام دوستان سال نوی همگی بخیرمنم یه لکنتی ام و 26سالمه و لیسانس معماری که باهزار بدبختی و خجالت جلوی هم دانشجویای خودم بخاطر درسای شفاهی تونستم مدرک خودما بگیرم.بگذریم از اینکه مسخرم میکردن و بغض رو توی دلم می انداختن.این لکنت هیچ درمانی نداره و نابود شدنی نیس فقط و فقط میتونین تنش عصبی رو به حداقل برسونین تا لکنت شدید نشه،نگاه های مردم و ترحم زجر آورترین عوارض لکنته که بخدا حاظرم زیره چرخ ماشین تیکه تیکه بشم ولی ترحم افرادو نبینم.شمارمو میذارم خوشحال میشم بیایین تلگرام 09394112108
مهران جان شما به دنبال درد دل تلگرامی هستید یا درمان لکنت زبان خود؟ تصور میکنم فاکتورهای درمان هنوز در شما شکل نگرفته است.
خانمی ۲۸ساله نوع لکنتمو نمیدونم اما وقتی حرف میزنم، حالابعضی ها بهم میگن گیر و قفل داری.
الهام خانم بهتر است شما به حرف دیگران توجه نکنی عزیزم. داشتن یا نداشتن را خود ما تعیین میکنیم، اگر در ذهن شما چیزی به نام لکنت نیست، بهتر است آنرا فراموش کنید یا برای اطمینان به یک گفتار درمانی مراجعه کنید.
30 سالمه از بچگی این مشکلو دارم کلی تمرین کردم ولی خوب نشدم دانشجو انصرافی هستم بخاطر همین موضوع که تو جمع خوب نمیتونم صحبت کنم و کنفرانس بدم و ارتباط خوبی داشته باشم واقعا دارم رنج میکشم چیکار کنم کمکم کنید .
علیرضا جان همانطور که میدانید، درمان لکنت زبان با زیرآبی رفتن و کمک از راه دور میسر نمیشود. با مطالعه مطالب این وب سایت اطلاعات بهتری به دست خواهید آورد.
سلام. میشه راهنمایی کنید بگید مرحله تثبیت و مرحله انتقال چجوریه و در مرحله تثبیت و انتقال، چه تمریناتی رو باید انجام داد؟
محمد آقا شما میتوانید پاسخ کامل خود را با مطالعه کتاب راز لکنت زبان و مطالب این وب سایت دریافت بفرمایید.
سلام بچه ها من 18 سالمه پیش دانشگاهی هستم با این مریضی چکار کنیم
سلام من 18 سالمه پیش دانشگاهی هستم با این مریضی چکار کنیم
علی جان اولا لکنت زبان مریضی نیست. اگر انگیزه و فاکتورهای دیگر درمان را دارید، به درمان ان بپردازید.
لکنت چیز خیلی مزخرفیه اما برای درمان بیساریین چیزی که اهمیت داره خانواده و اطرافیان اون فرد هست مثلا هم کلاسی هاش معلماش و غیره به طور صد در صدی تو درمان لکنت تاثیر دارن..البته خیلیا هنوز شعور اینو ندارن که با فرد لکنتی چطور برخورد کنن و حتی مسخره اش نکنن.به نظرم اول باید برای بعضی از مردم بی شعور فرهنگ سازی بشه تا اونو بشناسن و بدونن چطوری با فرد لکنتی رفتار کنن?
من خودم لکنتی‌ام و به بقیه حق میدم
من خودم کسی حرف زدنی مثل خودم دست و پاشو گم کنه و نفس تنگی بگیره حوصلم سرمیره و حواسم میره سراغ حرف زدنش تا حرفاش
سلام رضا هستم 47 سالمه و از کودکی دچار این مشکل هستمدوران جوانی لکنتم کمتر از الان بود از زمانی که خداوند بهم فرزند عطا کرد بخاطر شوکش لکنتم زیاد شد در حال حاضر حدود یک سالیه که لکنتم خیلی خیلی زیاد شده.البته اینو هم بگم زمان خوندن ترانه به هیچ عنوان لکنتی ندارم چه در جمع چه تنها!!!نمیدونم الان تو گفتار روزمره ام خیلی دچار مشکل شدم و رو اعصابم هم تاثیر زیادی گذاشته کلی بگم دیگه کلافه شدم نمیدونم چکار باید بکنم……
با سلام درمان لکنت زبان بزرگسالانخیلی مقاله خوبی بود